Սեբէոս 1-7 Sebeos

< Previous Next >
7:0 Հայք զկնի բառնալոյ տէրութեանն Արշակունեաց: Բովանդակութիւն առաջիկայ պատմութեան, յապստամբութենէն Վահանայ մինչեւ զյառնելն Իսմայելացւոց եւ տիրել յԵգիպտոսէ մինչեւ ի Պարսիկս:

7:0 Armenia after the extinction of the rule of the Arsacids. Contents of the present History, from the rebellion of Vahan to the rise of the Ismaelites and their rule from Egypt to Persia:

7:1 Եւ եղեւ ի նուազիլ ժամանակաց տէրութեանն Արշակունեաց ի Հայաստան աշխարհի, ի բառնալ տէրութեանն Վռամշապուհ արքայի՝ տիրէ ի վերայ սորա ազգն Կարքեդովմայեցի իշխանութեանն: Խորհուրդ ի ձեռն առեալ ահեղ եւ ահագին՝ հանդերձ միաբանութեամբ դառնաշունչ եւ մեծամեծ քաւդէիցն եւ ամենայն գլխաւոր նախարարաւքն թագաւորութեան իւրոյ՝ բառնալ ի Հայաստան աշխարհէ զբարեպաշտութեան պտուղս:

7:1 When the times of Arsacid rule declined in Armenia and the reign of king Vramshapuh came to an end, the race of the Kark’edovmayi empire ruled over it. He undertook a terrible and dreadful plan, in concert with the venomous and most important Chaldaeans and all the leading nobles of his kingdom, to remove the fruits of piety from the land of Armenia:

7:2 Ուստի ոչինչ աւգտեցաւ, այլ յոյժ վնասեցաւ, եւ բարեպաշտութիւնն եւս քան զեւս ծաղկեալ պայծառացաւ:

7:2 Thereby he gained no profit but was greatly harmed, and piety flourished more gloriously than ever:

7:3 Արդ՝ զժամանակս թագաւորութեանն չարագործին Յազկերտի. եւ եթէ որպէս նա կամէր զաստուածայինն եղծանել կարգս, եւ կամ որպէս քաջ նախարարացն Հայոց եւ նախանձաւորն Աստուծոյ նահապետն Մամիկոնէից տանն, Կարմիրն կոչեցեալ Վարդան, հանդերձ միագունդ սպառազէն նիզակակից ընկերաւքն եւ զաւրաւք իւրեանց կազմեալ զինեցան ի պատերազմ:

7:3 I refer to the times of the reign of the maleficent Yazkert, and how he wished to destroy the rites of God; how the valiant Armenian nobles and the head of the Mamikonean house, the zealot for God Vardan called ’the Red’, in unison with his fully armed fellow warriors and their troops, armed themselves for battle:

7:4 առեալ ի ձեռն զվահանն հաւատոյ, եւ զգեցեալ իբրեւ զզրահ ամրութեան զնախանձն աստուածային բանին, գոգցես թէ առաջի աչաց իսկ ականատես դէմ յանդիման տեսանելով զի վերուստ առաքեալ նոցա զպսակն. վասն որոյ արհամարհեալ զմահ, եւ առաւել լաւ համարեալ մեռանել ի վերայ աստուածային պողոտային. եւ թէ որպէս ի վերայ նոցա եկին զաւրքն պարսիկ սաստիկ բռնութեամբ, եւ կամ որպէս ի դիմի հարեալ զիւրեանց կատարեցին զնահատակութիւն, եւ կամ որպէս ի ձեռս հեթանոսաց ըմբռնեալ սուրբ վկայքն Քրիստոսի՝ կատարեցին զնահատակութիւնս իւրեանց յԱպրՇահր մերձ ի Նիւշապուհ քաղաքի, ի տեղւոջն, որ կոչի Թէարքունի - այն ամենայն ի ձեռն այլոց գրեցաւ, որպէս ցուցանէ նոյն իսկ պատմութիւնն:

7:4 taking up the shield of faith, and putting on like a strong breast-plate zeal for the divine word, were eye-witnesses as it were, seeing before their eyes the crown sent to them from above. Therefore, they despised death, reckoning it better to die on the divine road. How the Persian army advanced on them in great force; and how they fulfilled their own martyrdom by attacking them. How the holy martyrs of Christ captured by the heathen fulfilled their own martyrdom at Apr-Shahr close to the city of Nishapur at the spot called T’eark’uni - all that has been written by others, as that same History indicates:

7:5 Բայց զայն ամենայն, որ ի Պերոզի ժամանակն եղեալ չարութիւն, եւ զառ ի Խոսրովայ զապստամբութիւնն զՎարդանայ, եւ զզաւրացն Պարսիցն զապստամբելն ի յՈրմզդէ, զմահն Որմզդի եւ զթագաւորելն Խոսրովայ. զմահն Մաւրկայ եւ զթագաւորելն Փոկասայ. զառնուլն Եգիպտոսի. զկոտորածն Աղեքսանդրի:

7:5 On the other hand, all the evil that occurred in the time of Peroz; Vardan’s rebellion against Khosrov, and the revolt of the Persian troops against Ormizd; the death of Ormizd and the reign of Khosrov; the death of Maurice and the reign of Phocas; the capture of Egypt and the slaughter at Alexandria:

7:6 զդիմելն Հերակղի ի կողմանս հիւսիսոյ առ արքայն Թետալացւոց. զյուղարկումն անհուն բազմութեանն ազգաց. զասպատակն Յունաց յԱտրպատական, զառ եւ զաւար, եւ զդարձն ընդ Փայտակարան. զեկ զաւրացն Պարսից յարեւելից զդիմի հարկանել նմա. զպատերազմն որ յաշխարհին Աղուանից. զդարձ կայսերն ի Նախճըւան քաղաքն եւ զկռիւն Արճիշոյ:

7:6 the invasion of Heraclius into the northern regions to the king of the T’etals; the dispatch of an enormous multitude of peoples; the Greek raid into Atrpatakan, their plunder and booty and return through P’aytakaran; the coming of the Persian army from the east to attack them; the battle which (took place) in the land of Ałuank’; the emperor’s return to the city of Nakhchawan and the battle of Archesh:

7:7 զգնալն կայսեր անդէն ի սահմանս իւր. զմեւս եւս այլ դիմելն ի վերայ Խոսրովայ. զգործ պատերազմին որ ի Նինուէ. զասպատակն որ ի Տիսբոն քաղաք. զդարձն յԱտրպատական. զմահն Խոսրովայ. զթագաւորելն Կաւատայ. զհաշտութիւն՝ որ ի մէջ թագաւորացն երկոցունց. զթողուլն անդրէն ի բաց զսահմանսն Յունաց. զդարձ աստուածեան խաչին ի քաղաքն սուրբ:

7:7 the return of the emperor back to his own territory; yet another attack against Khosrov; the battle at Nineveh; the raid to the city of Ctesiphon; the return to Atrpatakan; the death of Khosrov; the reign of Kawat; the treaty between the two kings; the abandoning of Greek territory; the return of the divine Cross to the holy city:

7:8 Յետ այսորիկ զարթուցեալ անհուն բարկութիւն, եւ զվերջին աղէտս հինին՝ որ ի կողմանս հարաւոյ, եւ թէ որպէս յանկարծաւրէն շարժեցան բանակքն Իսմայելի, եւ ի վայրկեան ժամանակի վանելով զզաւրութիւն թագաւորացն երկոցունց՝ կալան յՅեգիպտոսէ մինչեւ յայսկոյս գետոյն մեծի Եփրատայ եւ ցսահման Հայաստանեայց:

7:8 Then after this the arousal of enormous anger; the last disasters of the brigand in the south; and how the armies of Ismael were unexpectedly stirred, and in a moment of time defeated the power of the two kings, seized from Egypt as far as beyond the great river Euphrates and to the border of Armenia:

7:9 եւ յեզերէ ծովուն մեծի Արեւմտից մինչեւ ի դուռն թագաւորութեանն Պարսից զամենայն քաղաքս Միջագետաց Ասորւոց եւ զՏիսբոն եւ զՎեհ Արտաշիր եւ զՄարանդ, զՀամադան մինչեւ զԳանձակ քաղաք եւ ցՀրատն մեծ՝ որ յԱտրպատական գաւառի - զայս ամենայն կամեցայ ի ձեռն գրոյս այսորիկ կարճառաւտիւ ձեզ վիպասանել:

7:9 and from the shore of the great western sea as far as the royal court of the Persians, all the cities of Syrian Mesopotamia, and Ctesiphon and Veh Artashir and Marand, Hamadan, as far as the city of Gandzak and the great Hrat in the province of Atrpatakan - all this I wished to relate to you succinctly through this book: