Լաստիվերցի 1-14 Lastivertsi

< Previous Next >
14:0 Թագաւորին տեսեալ զնա՝ բազում պատուով եւ մեծարանօք ընկալաւ, եւ առատ ռոճկօք հրամայեաց պաշտել զնա. բայց առ իւր պահեաց զնա ամս երիս, քանզի կասկածէր թողուլ ի Հայս՝ թէ երթեալ ապստամբեցուցանէ զԱնի:

14:0 When the (Byzantine) king saw (Petros), he received him with great respect and honor, and commanded that (Petros) be honored with a generous stipend. However, he kept him there with him for three years, fearing that if he let him return to Armenia, (Petros) would go and incite Ani to rebel:

14:1 Իսկ Ատոմ որդին Սենեքերիմայ առեալ զնա յերաշխիս, ած ի քաղաքն իւր ի Սեբաստուպօլիս. եւ տուեալ նմա տեղի բնակութեան զհանգիստ սրբոյ նշանին, զոր իւր շինեալ էր բազմայարդար զարդարանօքն եւ մեծապայծառ վայելչութեամբ, յորում տեղւոջ կեցեալ ամս երկուս, փոխեցաւ ի Քրիստոս:

14:1 Now Senek’erim’s son, Atom, took (Petros) gratefully and brought him to his city, Sebastupolis. (Atom) gave him as a dwelling-place the retreat of the Holy Cross, which he himself had constructed with numerous well-appointed embellishments and resplendent beauty. (Petros) remained there for two years, and then passed to Christ:

14:2 Եւ կացուցանեն ի տեղի նորա զԽաչիկ զնորին քեռորդի, որ զձեռնադրութիւն հայրապետութեանն վաղնջուց ընկալեալ էր։ Զոր իբրեւ լուաւ թագաւորն՝ առաքեաց խնդրակս, եւ տարաւ զնա առ իւր եւ զգանձս՝ զոր եւ գտին թէ անդ եւ թէ ի Հայս. քանզի յոյժ գանձուց սիրօղ էր Պետրոս, որ եւ բազումք վասն այնր եպերէին զնա:

14:2 They established in his position his sister’s son, Xach’ik, who had received the ordination for the patriarchate long ago (Xach’ik [II] Anets’i, [1058-1065]). As soon as the king heard about this, he sent messengers, and had (Xach’ik) and all his treasures there and in Armenia brought to him. For Petros had been a great lover of treasure, and on account of this many (people) chided him:

14:3 Իսկ յետ երից ամաց արձակեցաւ տէր Խաչիկ ի թագաւորանիստ քաղաքէն, եւ եկեալ ի սահմանս Երկրորդ Հայոց՝ ի գաւառն որ կոչի Տարնտայ, անդ դադարեաց. քանզի անդ հրամայեցին նմա տեղի բնակութեան:

14:3 Now after three years, lord Xach’ik was released from the royal city. He came to the borders of Third Armenia to the district called Tarnta, and stayed there, for they had ordered him to settle in that spot:

14:4 Իսկ ժամանակ յամելոյ նորա ի Կոստանդնուպօլիս՝ այս է պատճառն, ընդ հարկիւ կամէին արկանել զնա. իսկ նա ոչ առնու յանձն, թէ զոր մինչեւ յիմ ժամանակն չէ լեալ՝ եւ ոչ ես հաւանիմ։ Եւ ապա ի հարց եւ ի փորձ արկեալ, եւ սպառնալիս եւս յաւելուին եթէ ոչ ելանիցես աստի, եթէ ոչ զհրամայեալսն ի մէնջ յանձն առնուցուս. իսկ երանելի անձն այն եւ մեծի Լուսաւորչին մերոյ փոխանորդն՝ ոչ ինչ զանգիտեալ ի նոցա բանիցն, այլ ի նոյն եւ ի նմին եկաց հաստատուն:

14:4 Now the reason that he had tarried in Constantinople was this: they wanted to place him under taxation. However (Xach’ik) refused (arguing that) “What was not (a practice) before my own time, I shall not accept either.” Subsequently, despite the fact that they subjected him to much inquisition and added the threat thatYou shall not leave here until you do as we command,” nonetheless that venerable man, the substitute for our great Illuminator (St. Gregory) was in no way frightened by their words, rather he held fast:

14:5 Յետ այսորիկ արք երկու, մինն իշխան եւ միւսն վանական ի Հոռոմոց, յառաջ կացեալ, եթէ վասն նախանձ արկանելոյ նմա եթէ ճշմարտիւ, ոչ գիտեմ, խնդրեցին զվերակացութիւն եկեղեցւոյ եւ հատուցանել զհարկն. որ եւ երկոքեանն չարամահ սատակեցան:

14:5 After this two Byzantines came forward, one a prince, the other a monk. I do not know whether they did (what they did) in order to make him emulate them or in good faith, but they requested oversight of the (Armenian) church, and (promised) to pay the tax. Both were wickedly killed:

14:6 Ապա ի զեղջ եկեալ արձակեաց զնա առանց հարկի, տուեալ նմա գրով եւ ոսկի մատանեաւ զոր ի Հայս իւրեանց տեղիք էին, եւ երկու վանս ի Տարնտայ:

14:6 Finally, repenting, (the Byzantine emperor) released Xach’ik without the tax, giving him a written document sealed with (the king’s) gold ring indicating what sites in Armenia were theirs, and (giving him) two monasteries in Tarnta: