Թովմա 3-22 Tovma

< Previous Next >
22:0 Կործանումն քաղաքին Դուին ի սաստիկ շարժմանէն:

22:0 The destruction of the city of Dvin by a severe earthquake:

22:1 Ի սորա յերրորդ ամի թագաւորութեանն ի վերայ Հայոց աստուածատուր բարկութեամբ անդնդաշարժ վրդովմամբք ներքնագոյն խորոցն պատահեալ միմեանց սահանախաղաց դղրդմամբ, հիմնաշարժ տապալմամբ, ներքսագոյն երկրի թուլացեալ պնդափակ աղխեալ սանդարամետական սահմանին, բարկութեան հողմոց շնչեալ ընդ ջրոցն խաւարայնոց, ի կոխակս անդնդաքակս զթանձրայատակ երկրի զկարծր եւ զծանրալիր անկշիռ անբաւութիւնն տատանեալ, մինչ յերեսս երկրի ի վեր մղեալ հանդէպ քաղաքին Արտաշատու, որ Բլուրն նորուն ասի, յորում շահաստանն Դուին, մարդախիտ պարսպաւոր պատնիշօք պատուարեալ եւ տուրեւառիկ վաճառականութեամբ եւ ազգի ազգի պղծութեամբ յափրացեալ յղփացեալ՝ զնա ի հիմանց տապալեալ:

22:1 In the third year of his reign over Armenia, by divine anger the innermost depths clashed together with tremblings and shakings in the abyss like agitated torrents. The lowest part of the earth collapsed and was firmly locked in the region of Sandaramet; fierce winds blew over the darkened waters, trampling down the deep, solid foundations of the earth and causing its thick, dense and immeasurable infinity to heave, until it burst onto the surface of the earth opposite the city of Artashat, which is called Blur, where is the capital city Dvin. This populous (city), surrounded by fortified ramparts and swarming and teeming with commerce and all kinds of impurity, was overthrown from its foundations:

22:2 բերանաբաց դժոխաբար լայնեալ զբերան իւր՝ յոգունց քան թէ սակաւուց արար վիժել յանդունդս, որոց ոմանք եւ տունք նոցա գերեզմանք նոցին եղեն: Գունակ Կորխային բանակին յանդնդաքակ տունսն զբնակութիւնսն արարին, անխայեալ ի նինուէականն ստրջացեալ նախ անդ ո՛չ անխայեալ առ քարեղէն սիրտ քաղաքացւոցն Դունայ:

22:2 Hell opened its mouth wide and swallowed into its depths very many people. For some their houses became their tombs, just as it swallowed up the houses of the army of the Korahites. He who earlier spared the repentant Ninevites, now had no pity for the stony heart of the citizens of Dvin:

22:3 Նա եւ տեղիք սրբութեանց տունք աղօթիցն զշարժմանն կիրս կրեալ, պատառմամբ որմաշարժ լինելով, որպէս յայնժամ ի մահուն Ոզիայ արքայի, յաւուրս Եսայեայ մարգարէի՝ ի ձայնէ սրովբէից շարժեալ տաճարին տեառն, մինչ բարձրանալ դրանդեացն:

22:3 Even the holy places and houses of prayer suffered the earthquake, their walls cracking and collapsing, as then on the death of King Ozias in the days of the prophet Isaiah, when at the voice of the seraphim the temple of the Lord was shaken and its doorposts destroyed:

22:4 Որպէս եւ առ Զաքարիայիւ մարգարէիւ շարժեալ մինչ ի լեառն Ձիթենեաց: Եւ ասի լինել թիւ մարդկանն ապականելոց ի շարժմանէ՝ ոգի առաւել քան [ՀՌ]: Այս շարժումն սաստկագոյն քան որ եղեւ յամս Զաքարիայի Հայոց կաթողիկոսի, յետ է ամի գերութեանն Հայոց: Անդ հանդիպեալ լինէր եւ երանելի եպիսկոպոսն Գրիգոր Ռշտունեաց վսամ. ոչ կարաց իւրայովքն զերծանել, իբրեւ յայնժամ առղոթաւ ի լեառն: Եւ նորայքն ոմանք ի նմին շարժմանէ գերեզմանացան ի նմին:

22:4 Likewise, in the time of Zechariah the prophet there was an earthquake as far as the Mount of Olives. It is said that the number of people killed by the quake was more than seventy thousand. This earthquake was more severe than the one in the years of Zak’aria Catholicos of Armenia, after the seventh year of the captivity of the Armenians. There happened to be there also the blessed bishop Grigor, the prelate of Ṙshtunik’. He was unable to escape with his companions, since they were then at prayer on the mountain. So some of them were buried in that spot by the same earthquake:

22:5 Բայց երանելի հայրապետն Տէր Գէորգ սաստկագոյն քան զտիեզերական կործանմանն առ Նոյիւ բերելով զտրտմութեանն թախիծս, հանդերձ եպիսկոպոսիւն Գրիգորիւ՝ զաբրահամեանն վաղնջուց աղաչանսն ի կործանմանն Սոդովմայ յառաջաբերեալ մարդասիրին Աստուծոյ. եւ թողեալ զբնակելն ի Դուինն՝ ելեալ բնակեցաւ ի Նոր քաղաքին ի մեծ եկեղեցւոջն որ յանուն սրբոյն Գրիգորի շինեալ էր երանելւոյ տեառն Ներսիսի Երկրորդի Հայոց կաթողիկոսի:

22:5 But the blessed patriarch Lord Gēorg, more grievously afflicted than by the worldwide destruction in the time of Noah, with the bishop Grigor offered to benevolent God the supplication of Abraham of old on the destruction of Sodom. Abandoning his residence in Dvin, he went to reside in Nor K’ałak’ in the great church which the blessed lord Nersēs [II], Catholicos of Armenia, had built in the name of Saint Gregory:

22:6 Յետ այսր՝ յերկրորդ ամի պաշարեն զԿարնային քաղաքն զօրքն Յունաց. եւ դարձեալ անդրէն ի կամս իւրեանց թողեալ գնացին: Եւ ի նմին ամի մեռաւ արքայն իշխան Տարունոյ, եւ բռնազբօսեալ զաշխարհն Ահմաթ որդի Յիսէի Շեհայ յինքն նուաճել. եւ սպանանի Գուրգէն իշխան որդի կորապաղատին նենգութեամբ ի զօրագլխացն Ահմաթայ, այր քաջ եւ երեւելի եւ քաջայայտ ի մէջ Հայաստանեայցս:

22:6 In the second year after this the Greek army besieged the city of Karin, but turned back of their own will and abandoned it. In the same year the ruling prince of Tarōn died, and Ahmat’, son of Yisē (son of) Sheh, seized the land to subject it. Gurgēn the prince, son of the curopalates, was deceitfully killed by Ahmat’s commanders; he was a brave and famous man, renowned among the Armenians:

22:7 Բայց որդիքն Դերանկին, Աշոտ եւ Գագիկ եւ Գուրգէն, զըստ մարմնոյ աճմանն չափ առոգ եւ բարձրաբերձ ձգմամբ յառաջ տանէին, նա եւ զմտացն ոչ սակաւ հարստանալ յայտարարական բերմամբ առ հանճարեղութիւնն զուգընթաց բողբոջմամբ կատարելագործէին. եւ զուարճ եւ զուարթ խրախութեամբ յուսակցէին առ տիրական նախախնամօղ հոգաբարձութիւն շինութեան աշխարհիս, եւ զսուգ եւ զտրտմութիւն, զոր կրէին աշխարհս յաղագս մահուանն Դերանկին՝ յուրախութիւն եւ խնդութիւն տրամադրէին:

22:7 But the sons of Derenik, Ashot and Gagik and Gurgēn, as they grew in body increased in vigour and stature; they were also endowed with no little intelligence in the concomitant growth of their minds. With lively and joyous enthusiasm they had faith in the Lord’s providential care for the prosperity of the land, and they turned the mourning and grief which afflicted the country because of Derenik’s death into happiness and joy:

22:8 եւ առ եղբայրականն զհնազանդութեանն չափ ցուցանելով, անկշիռ վայելչութեամբ զմիմեանս լաւ համարելով քան զանձինս, հասարակ զճոխութիւն իշխանական գահընկալութեանն վարկանելով, միայն ըստ ամացն ծննդաբանութեան հաւատացին Աշոտի զիշխանականն տալ պատուադրութիւն, եւ անհակառակող գտեալ բարուք՝ բաժանեն զաշխարհս յերիս մասունս. տալով Աշոտի, որպէս ասացաք յառաջագոյն՝ զգահն նախնական իշխանութեան այլովք յոլովագոյն միջոցօք աշխարհիս, մինչեւ յամուրն Նախճաւանու:

22:8 Demonstrating the extent of their fraternal deference, with incomparable courtesy each regarded the other (two) as superior to himself, reckoning the dignity of their princely rank to be equally shared. Merely for his precedence did they agree to give the dignity of prince to Ashot. In this unopposed harmony they divided the land into three parts, giving to Ashot, as we said above, the rank of the ancestral principality with most of the other parts of the country as far as the castle of Nakhchavan:

22:9 Իսկ Գագիկ զկողմանս Ռշտունեաց այլովք մօտակացիւք գաւառօք, եւ որքան իցէ հասումն ուժոյ՝ անդր եւս յաշխարհն Մոկաց: Եւ Գուրգէն զկողմանս արեւելից, յելից Աղբագոյ եւ որ շուրջ զնովաւ ամենայն Պարսկահայք մինչեւ ի մուտս Կորդաց, եւ ուր եւ ըստ այնմ իցէ հնար ածել զձեռամբ:

22:9 On the other hand, Gagik (had) the area of Ṙshtunik’’ with the neighbouring provinces and as much as he could obtain by force of the land of Mokk’. While Gurgēn (had) the eastern regions, from the end of Ałbag and all Parskahayk’ around it as far as the beginning of Korduk’, and wherever in this area he could control:

22:10 Եւ այսոքիկ այսպէս: Իսկ Ապումրուանայ ի պատճառ ոստիկանութեան զմանկականն նոցա պատճառելով խաժութիւն հասակի՝ առ սակաւ սակաւ սկսաւ զամուրսն յինքն գրաւել, զհետ իշխանական ցանկութեանն զերասանակ մտացն ձգեալ, զամուրն Նկան ի Թոռնաւան գաւառի, եւ զամուրն Կոտոր ի ձորն Ընծայից, զամուրն Սեւանի ի փորն Լմբայ:

22:10 And in such fashion they (divided the land). But Apumruan, by reason of being prefect, and alleging the youthful age of these (princes), gradually began to gain control of the fortresses, loosening the bridle of his ambition for power: the fortress of Nkan in the province of T’oṙnawan, the castle of Kotor in the valley of Ěntsayik’, the castle of Sevan in the gully of Lmbay:

22:11 Եւ այլ ամրաբնակ ազատորերոյն պարգեւս եւ պատիւս օր ըստ օրէ բաշխէր, եւ ինքն յանգուցանել ախորժելով վարէր ընդ նոսա:

22:11 To the other nobility residing in fortified places he daily distributed gifts and honours, and happily spent time with them in order to win them over:

22:12 Զորոյ իմացմանց հանգամանս իմացեալ ազատացն Վասպուրականի՝ ոչ հաճոյանայր նոցա թեւակոխելն Գագկայ, եւ զելս իրացն ջանային գտանել, առանց խռովասէր հանդարտութեան. ոմանք զայս ինչ, ոմանք զայն ինչ տանէին ածէին խորհրդածութիւն: Բայց բազմաց այլ իմացմունքն յայսոսիկ առ վայր մի առին զկատարումն:

22:12 When the nobles of Vaspurakan learned the details of Gagik’s intentions, they had no desire to continue supporting him, and tried to find a solution without disturbing the peace. Some proposed this, some suggested that. But the alternative intentions of a majority were carried through for a while:

22:13 Որդին Ապուսեճի Աւշին, որ զպարսկային հարստութիւնն հզօրապէս յաղթութեամբ ի գլուխ եհան՝ ձեռնամուխ ախորժեաց լինել ի վերայ Հայոց, զհարստահարութիւնն բացաձգել, եւ զթուղթս առ մի մի յիշխանացն յղել յաճախէր, յոլովագոյն առ իշխանն Աշոտ եւ առ եղբարս իւր. որք ծանուցեալ զբռնանալն նորա ի վերայ պարսկական պետացն եւ զինչ կրեցինն, զմտաւ առեալ եւ զխառն ընդ աշխարհիս զդրակցութիւնն, եւ թէ գուցէ զպարսկայինն հասանիցէ մեզ կրել եւ աշխարհիս մեր՝ ձեռն ետուն հաւանութեան ի նորայն կալ մնալ հպատակութեան:

22:13 The son of Apusech, Awshin, who had brought his Persian dynasty to a high point by notable victories, attempted to lay hands on Armenia in order to spread farther his oppressive extortions. He frequently sent letters to each of the princes, especially to Prince Ashot and his brothers. Being acquainted with his tyrannical control over the Persian chiefs and what they had suffered, and reckoning that because of his neighbouring proximity to this country he might well inflict the Persian fate on us and our land, they agreed to submit to him and remain subject:

22:14 Եւ ելեալ Աշոտ զհետ կոչնականաց Աւշնի՝ գնաց աներկիւղ համարձակութեամբ: Իսկ թագաւորն Հայոց Սմբատ անպատկան վարկանելով զերթալն Աշոտի առ Աւշին, մի՛ գուցէ արդեօք եւ այլք դրդուիցին յիշխանացն զնորայն հետեւել ուղեւորութիւն, եւ յարգելուլն զԱշոտ՝ չանսաց ումեք:

22:14 Ashot followed Awshin’s messengers and went off fearlessly and courageously. But the Armenian king Smbat regarded Ashot’s going to Awshin as inappropriate, lest other princes be induced to follow the same path. When he tried to restrain Ashot, the latter paid no heed:

22:15 Նոյնժամայն ի բարկութիւն ցասմամբ մեծաւ շարժեալ թագաւորն Սմբատ՝ գրէ առ Գուրգէն Անձաւացեաց տէր եւ առ Գագիկ Ապումրուան, ասէ. «բնութեամբ ճշմարտութեամբ աշխարհդ Վասպուրական ձեր լեալ էր ժառանգութիւն, եւ զձեզ արտաքս հանեալ թողեալ են նախնեացն Աշոտի: Արդ ելէք ի վերայ աշխարհիդ զօրացեալ զօրութեամբ, եւ ձեր լիցի երկիրդ ի ժառանգութիւն:

22:15 Immediately, moved by violent anger, King Smbat wrote to Gurgēn, lord of Andzavats’ik’, and to Gagik Apumruan, saying: “By natural right the land of Vaspurakan was your inheritance, but Ashot’s ancestors have set you aside. So advance on your land with a powerful army, and let the territory be yours to inherit:

22:16 Որոյ հրամանն փութով զկատարումն առնոյր ըստ ցանկութեան իշխանասիրութեան նոցա. եւ ելեալ ի վերայ աշխարհիս՝ յերկուս բաժինս հատին զաշխարհս:

22:16 They quickly carried out his command in their ambitious desires. Marching on the land, they divided it into two portions:

22:17 Եւ եկին տալ պատերազմ ընդ ամրոցին Վան քաղաքի, եւ զի ի գնալ Աշոտի թողեալ էր անդ զտիկինն Վասպուրական զՍետայ, եւ զպատրաստութիւն պատերազմողական մարտի ամրոցին հաւատացեալ էր Յիսէի եղբօր Թադէոսի, որոց Շերեփայ որդիք անուանէին, ի յԱկէացի տոհմէ, քաջամարտիկք եւ հմուտք պատերազմողական յարդարմանց՝ եւ ետուն պատերազմ անդ զաւուրս [Լ], եւ ոչ ինչ կարացին ստնանել. այլ զպարտութիւն քան զյաղթութիւն յինքեանս ձգէին ի ձեռանէ Յիսէի, մինչ պակասել պատրաստութեանն բերդին, մանաւանդ ջրոյն սակաւաւորութիւն. որք յակամայ կամս լքին զմարտն եւ ցածուցին զպատերազմն եւ ետուն զամուրն ի Գագիկ:

22:17 They came to attack the castle of the city of Van. When Ashot had gone (to Awshin) he had left there the princess of Vaspurakan, Seday, and had entrusted the defence of the fortress to Yisē, brother of T’adēos, who were called sons of Sherep’, from the Akēats’i familyvaliant men, versed in military affairs. They waged battle there for thirty days and were unable to gain an advantage, but suffered defeat at the hands of Yisē rather than winning a victory. Eventually the castle’s supplies ran out, water especially being short. So unwillingly they abandoned the battle, ceased hostilities, and surrendered the castle to Gagik:

22:18 Եւ մինչ այսպէս կայր աշխարհս յանկարգ խաղաղութեան՝ եհաս լուր գործոյն առ Աւշին եւ առ իշխանն Աշոտ, եթէ «վրդովեալ է երկիրն, եւ կան ի տարակուսի՝ որք զամուրսն քո ունին. արդ փութա անյապաղ վճարել զբռնահարեալ գործ միաբանութեան նոցա քակտել»: Որոյ ոչ զպատաղումն բերելով՝ գայ զօրու Աւշնի հասանէ ի վերայ նոցա: Զորոց տեղի տուեալ գնացին յամուրս իւրեանց, եւ զօրացն Վասպուրականի դարձեալ զկնի Աշոտի:

22:18 While peace was thus shattered in the land, news reached Awshin and Prince Ashot to the effect that: “The land is troubled and those who hold your fortresses are wavering. So hurry immediately to destroy the unity they have imposed by force.” Brooking no delay, he came with troops of Awshin to attack them. They retreated into their fortresses, and the troops of Vaspurakan turned to support Ashot:

22:19 Բայց Գուրգէն խոկայր զմասն աշխարհին յինքն գրաւել, մանաւանդ զՈստանն Ռշտունեաց, որ էր տեղի սպանման հօր իւրոյ, գինս արեան զնա համարելով:

22:19 Now Gurgēn was planning to seize for himself a part of the country, especially the capital of Ṙshtunik’ which was the site of his father’s murder, regarding it as the blood price:

22:20 Բայց Ապումրուան պատճառելով Աշոտի՝ ասէ. «վասն այնր ելի յաշխարհս, զի մի Գուրգէն բռնաբար յինքն կորզեալ ձգիցէ զամուրս աշխարհիս, եւ յինքն բռնաբար զզօրս քո յանգուցանիցէ: Արդ խօսեաց ընդ իս ի խաղաղութիւն, զպատրուակ կեղծաւորութեան ի միջոյ երկոցունց ի բաց պարուրեալ»: Բայց քաղցրաբարոյ իշխանն Աշոտ, հեզն եւ ամենայն բարեօք յղփացեալն, տեղի ետ ասացելոյն:

22:20 However, Apumruan made excuses to Ashot, saying: “I have come to this land to prevent Gurgēn taking control of the castles of the country by force and winning over your troops by coercion. So talk peace with me, and remove the veil of deceit between the two (of us).” The gentle prince Ashot, mild and overflowing with all virtues, acquiesced in the proposal:

22:21 Եւ հասեալ ի մի վայր գան հովիտն Կուղան, ուր Գուրգէն բանակ արարեալ էր ի Կարկինեանս տեղւոջ բազմաձեռն զօրու. խօսի Գուրգէն ընդ Աշոտի յայտնապէս զոր խորհէրն. եւ առ չանսալ իշխանին՝ անդէն նոյն ժամայն ի մարտ պատրաստին:

22:21 They met at the valley of Kulan, where Gurgēn had encamped on the spot (called) Karkineank’ with a numerous army. Gurgēn spoke openly to Ashot of his plans, and since the prince did not agree they immediately prepared for battle:

22:22 Բայց Աշոտ թէպէտ եւ նուազագոյն զօրու ընդ իւր լինելով, ոչ թիկն ածեալ վերջացաւ առ պատերազմն յառաջանալ: Յորոց միջի կացեալ Ապումրուան համոզեալ նոցա ցածոյց զճակատ առ ճակատ վառեալ պատերազմն, եւ Գուրգէն դարձեալ գնաց յաշխարհն իւր յամուրն Կանգուար: Եւ յետ սակաւ աւուրց վախճան առեալ կենաց նորա, ձիոյ խրոխտացելոյ զանձն ամբերթեալ ելոյծ ի կենաց զքաջարանցն զմեծն տերանց զքաջ զօրավարն եւ զզօրագլուխն Հայոց մեծաց:

22:22 Although Ashot had a smaller force with him, he did not withdraw or shy from war. But Apumruan came between them, and calmed the lines prepared for battle. Gurgēn returned to his own castle of Kanguar, and a few days later his life came to an end. A mettlesome horse threw and killed that most valiant of lords, the brave commander and general of Greater Armenia:

22:23 Բայց Ապումրուան երկնէր գայր զիշխանասիրականն ծնանել գահակալութիւն ի վերայ աշխարհիս:

22:23 But Apumruan continued to foster ambitions of ruling over the country:

22:24 Եւ քանզի էին երեքին սոքա անքակ անխզելի առ միմեանս, զմիաբանական կապակցութիւն շաղկապեալ, Աշոտի եւ Գագկայ եւ Գուրգինայ, որդիք Դերանկին, յեցեալ յուսացեալ առ միմեանս, իբրեւ զքաղաք ամուր իբրեւ զպարիսպ պղնձի՝ ոչ կատարելանայր առ աւարտումն հասանել խորհրդոյն. եւ բազմածուփ ալեացն ներքսագոյն շտեմարանեալ ցանկասիրութեանն՝ անդուլ առնէր զնորայն իմացմունս. ապա նոքա մերկացեալ զկեալն կասկածանօք առ Ապումրուան՝ գան առ նա առանց ակնածութեան. որոյ դիպօղ ժամ գտեալ ի միասին կալով նոցա՝ կալեալ զնոսա տայ յամուրս աշխարհին, կապեալս կապանօք երկաթեօք. զԱշոտ տարեալ յանկասկածելին Նկան, զԳագիկ յամուրն Սեւան, զԳուրգէն ի Կոտորն բերդ:

22:24 Since the three sons of Derenik, Ashot, Gagik, and Gurgēn, were indissolubly linked to each other with mutual confidence and trust like a strong city or rampart of bronze, he was unable to carry out his plan. But as his ambition welled up inside him like raging waves, he persisted in his ambitions. They, having no suspicions with regard to Apumruan, came to him without mistrust; while he found a suitable occasion to seize them together and have them imprisoned in iron bonds in the castles of the country. Ashot was taken to the impregnable Nkan, Gagik to the fortress of Sevan, and Gurgēn to the fort of Kotor:

22:25 Եւ դարձեալ զՍեւան բերդ տայ ի ձեռս Հասանայ որդւոյ Վասակայ ամբարշտի: Զնոյն տեսեալ ազատացն Վասպուրականի, անտանելի մնալով առ դիպուածն զոր ինչ գործեաց Ապումրուան՝ ելին գնացին առ Ատոմ որդի մեծին Գուրգինայ յամուրն Կանգուար, գտանել զելս իրացն, Յիսէ Տրունեաց տէր որդի Հոնաւարայ, Վարազշապուհ Աբելինից տէր, Թադէոս Ակէացի Շերեփայ որդի, եւ այլք ընդ նոսա: Սոքա ամենեքին աղխիւ եւ ընտանեօք իւրեանց թողին զտունս բնակութեան իւրեանց եւ զհայրենիս իւրեանց, ի վերայ մտերմութեամբ հպատակութեան որդւոցն Դերանկին:

22:25 And he gave back the fortress of Sevan to Hasan, son of the impious Vasak. On seeing this the nobles of Vaspurakan were unable to endure what Apumruan had succeeded in doing. They came to Atom, son of the great Gurgēn, in the castle of Kanguar in order to find a solution: Yisē lord of Trunik’, the son of Honawar; Varazshapuh lord of Abełeank’; T’adēos Akēats’i, son of Sherep’; and others with them. With their baggage and families they all abandoned their homes and ancestral domains in their sincere devotion to the sons of Derenik:

22:26 լաւ համարեցան զկեանս պանդխտութեան յօտարութեան առնել, քան տեսանել կապեալս արգելեալս ի բանդի զորդիս իշխանին իւրեանց, զիշխան աշխարհիս. որոց սրտի մտօք ի մանկութենէ զհարկ ծառայութեան հատուցեալ էին ըստ օրինի վայելչութեան հնազանդողաց եւ հնազանդելոց, ըստ յորդորման հեթանոսաց վարդապետին:

22:26 They reckoned it better to live in foreign exile than to see the sons of their prince, the rulers of the land, imprisoned and held in bonds. From their youth they had loyally paid due service in accordance with the fitting custom of subjects to masters, as (even) the teacher of the heathen enjoins:

22:27 Անդանօր եկեալ Շապուհ եղբայր թագաւորին, եւ կացուցանէ զԳագիկ՝ իշխան Վասպուրական տէրութեանն. մանաւանդ զի փեսայացուցեալ էր Շապհոյ զԳագիկ ի դուստր իւր. բայց Ատոմ յամր առ փոյթն լինելով վասն թագաւորին ակնածութեան:

22:27 At that point Shapuh, the king’s brother, arrived and appointed Gagik lord of the principality of Vaspurakan, notably because Shapuh had married his daughter to Gagik. Atom procrastinated because of his fear of the king:

22:28 Եւ ելեալ ազատացն Վասպուրականի դէմ եդեալ տարադէմ գնացին յԱմդացւոց քաղաքն առ Ահմաթ որդի Յիսէի Շեհայ, որ մեծաւ ախորժանօք յանգուցանէ առ ինքն զնոսա իբրեւ արս պատուաւորս եւ քաջամարտիկս զօրաւոր զօրութեամբ, եւ մանաւանդ զի բազում անգամ զանուն յաղթութեան ստացեալ ունէին:

22:28 The nobles of Vaspurakan in opposition went off to the city of Amida to Ahmat’, son of Yisē (son of) Sheh, who with great delight won them to himself as honourable men and powerful warriors, especially because they had often acquired a victorious reputation:

22:29 Իսկ յառաջագոյն եւ նա գիտէր ի համբաւուց, եւ յօժարագոյնս եղեւ ընդունել զնոսա. որ եւ զկողմանս Տարունոյ յինքն կորզեալ՝ թիկնածէր բնաբանապէս ամիրայապետել ամենայն Հայոց:

22:29 Indeed he had previously known (of them) by reports, and was very well disposed to receive them. Having seized the region of Tarōn for himself, he was aiming at becoming the effective ruler of all Armenia:

22:30 Զի եւ տուն Հայոց անուանեալ առաջին ասէին զՏարօն: Եւ զայսոսիկ Ահմաթայ յինքն առեալ արկանէր ի կամս եւս յառաջանալ, զի եւ զնախարարս Հայոց գրաւեսցէ մեծապատիւ սիրով, ի ձեռն այնր հաստատագոյնս լինել ի կասկածաւոր պատգամացն, զոր հանապազ յղէր առ նա Սմբատ թագաւորն Հայոց:

22:30 For they earlier called Tarōn theprovinceof Armenia. So Ahmat’ received them and put them to forwarding his own purpose, so that he might win over the Armenian princes by respect and friendship, and thereby be secure from the suspicious messages which Smbat the Armenian king was continuously sending to him: