Ասողիկ 1-7 Asoghik

< Previous Next >
7:0 Յաղագս թագաւորելոյն Աբասայ. եւ որ ինչ յաւուրս նորա գործեցաւ, եւ վարք միանձանց եւ բազմակեաց կրաւնաւորաց:

7:0 About the Enthronement of Abas and about what happened in his days; the way of life of hermits and monks who live in multitudes:

7:1 Իսկ յետ մահուանն Աշոտոյ թագաւորեաց Աբաս եղբայր նորա՝ [ԻԴ] ամս: Յաւուրս սորա եկաց կաթողիկոս, զկնի Տեառն Թէոդորոսի, Տէր Եղիսէ՝ եղբայր նորին [Է] ամս: Եւ զկնի նորա Տէր Անանիա Մոկացի՝ առաջնորդ սուրբ ուխտին Վարագայ, հայրապետ Հայաստանեայցս՝ [ԻԲ] ամս:

7:1 After the death of Ashot, his brother Abas reigned (and ruled) for [24] years. In his time, after Bishop Theodoros, his brother, Bishop Eghishe, was patriarch for [7] years; after him, Bishop Ananias Mokatsi, abbot of the Varag monastery, (became) the Armenian patriarch, for [22] years:

7:2 Այլ Աբաս խաղաղութեան եւ շինութեան պատճառ եղեալ աշխարհիս Հայոց, ըստ քաղցր բարուց իւրոց եւ ըստ քաջազաւր զաւրութեանն, որով յաղթող եղեւ շուրջանակի:

7:2 Abas established peace and prosperity in the Armenian land, guided by his meek disposition; (but at the same time) spread his victories to the surrounding countries with extraordinary vigor:

7:3 Եւ զՎրաց եւ զՍարմատացւոց ասպատակն դադարեցոյց յաշխարհէս Հայոց. որ ի միում աւուր բազմախուռն բանակաւք, բիւրաւոր զաւրաւք ելանէր Բէրն բէլապէս ամբարտաւանութեամբ, իշխանն Ափխազաց, ի Սարմատացւոց աշխարհէն, որ յայնկոյս քան զԿովկասեան լերինսն:

7:3 He put an end to the invasions of the Iberians and Sarmatians on Armenia. At this time, Prince of Abkhazia, (coming out) from the land of the Sarmatians, which is on the other side of the Caucasian mountains, undertook a campaign at the head of an army of several tens of thousands and went (to Armenia) in his arrogance, like Bel:

7:4 Խաղայ գայ անթիւ բազմութեամբ առ ափն գետոյն, որ Կուրն կոչի՝ անապատացուցանել կամելով զաշխարհս Հայոց:

7:4 He came with countless hordes to the banks of the Kura River with the intention of devastating our entire country:

7:5 Դեսպան առաքէ առ թագաւորն Հայոց՝ մի՛ աւրհնել նմա զեկեղեցին ըստ ուղղադաւան հաւատոյ սրբոյն Գրիգորի. վասն զի ասէր իւր գալ կատարել քաղկեդոնական սահմանաւն: Զի էր շինեալ թագաւորին զկաթողիկէն սուրբ ի քաղաքին Կարուց վիմարդեան արձանաւք, որձաքար պողովատատաշ վիմաւք բոլորապէս գմբէթաւորեալ պայծառ զարդուք երկնանման խորան:

7:5 He sent an ambassador to the Armenian king (with an order) not to consecrate the churches (according to the rites) of the Orthodox faith of St. Grigor until he himself comes and consecrates according to the decree of the Council of Chalcedon; (for at that time) the king built a cathedral church in the city of Kars from large granite, steel-hewn stones, (a church completed) with a magnificent dome, painted like a heavenly vault:

7:6 Եւ զայս պատգամ լուեալ թագաւորին Աբասայ՝ գումարտակ զաւրաց արարեալ այրուձիոյն Հայոց՝ հասանէ ի գետն Կուր, բանակի ընդդէմ բանակին Բէրայ:

7:6 When King Abas heard this order, having gathered the Armenian cavalry, he came to the Kura River, and encamped opposite Ber’s camp:

7:7 Իսկ ասպատակ զաւրացն երկոցունց յամենայն աւուրս արշաւանս առնէին յայսկոյս եւ յայնկոյս զափամբ գետոյն:

7:7 On both sides detachments of troops daily attacked first on one side of the river, then on the other:

7:8 Եւ ի միում աւուր ասպատակն Ափխազաց անցեալ ընդ գետն Կուր՝ հասանէին ի բանակն Հայոց. եւ ձայն շփոթին առ թագաւորն հասանէր:

7:8 Once a detachment of Abkhazians, having crossed the Kur River, attacked the Armenian camp; an alarm arose that reached the king:

7:9 Որոյ արագապէս զերիվարն խնդրեալ, զզարդ զինուցն զանձամբ առեալ, զերկսայրի սուսերն ի ձեռին ունելով՝ ընթանայր զկնի ասպատակին եւ ի մէջ գետոյն հասեալ՝ հարկանէր հարուածովք ձեռին քաջի. կիսախողխող յերիվարացն ի վայր կործանէր՝ յուղարկաւոր նոցա զջուրն տալով. եւ ինքն զափամբ գետոյն ելեալ՝ ուժգնապէս ձայնիւ զԱստուած աւգնական կարդայր եւ զանուն իւր ասէր. յորմէ ահաբեկ եղեալ հիւսիսական ազգին՝ ի փախուստ դառնային:

7:9 He immediately demanded a horse; put on armor and, with a double-edged sword in his hand, set off after the detachment, which he overtook in the middle of the river and began to strike with a powerful hand. He overturned (enemy soldiers) with their half-dead horses, for whom the waters of the river served as a grave. (After that) he went out to the river bank, and he loudly began to plead to God, naming (at the same time) himself. At the same time, the northern people, terrified, turned to flight:

7:10 Եւ Հայոց զաւրացն քաջապինդ զաւրութեամբ հետամուտ եղեալ՝ սրոյ ճարակ տային զամենեսեան՝ առեալ յաւարի զբանակս նոցա եւ ձերբակալ արարեալ զամբարտաւանն Բէր՝ ածին ի քաղաքն Կարուց:

7:10 The Armenian troops, with extraordinary speed, set off in the footsteps of the enemy, put them to the sword and, capturing their camp, took the most arrogant Ber and brought them to the city of Kars:

7:11 Ասելով ցնա թագաւորին՝ “Տեսցես զգեղեցկաշէն եկեղեցիդ, զի այլ ոչ ես տեսանելոց”, եւ հրամայեաց փորել զաչս նորա:

7:11 The king said to him: "look at this beautiful church, for you will not see it again"; and ordered to gouge out his eyes:

7:12 Իսկ զխաւարեալ պատկերն արծաթով գնեցին ազգն նորա եւ ուխտ խաղաղութեան ընդ Հայաստանեայցս հաստատեցին երդմամբ՝ մի՛ այլ լինել պատերազմ ի մէջ նոցա:

7:12 The Abkhaz ransomed their blinded prince with the price of gold and, with an oath, confirmed the vow of peace with the Armenians that from now on there will be no war between the two peoples:

7:13 Զայսու ժամանակաւ էր յաթոռ հայրապետութեանն Տէր Անանիա, ամեներջանիկ սրբութեամբ գերապատուեալ, բարեշնորհ իւրոց վիճակելոցն:

7:13 Around this time, Bishop Ananias sat on the patriarchal throne, exalted in his holiness and caring for his flock:

7:14 Յայսմ ժամանակի ծաղկեալ պայծառանայր կարգ կրաւնաւորական հանդիսից յաշխարհիս Հայոց: Եւ ի յոլով տեղիս շինեցան եղբայրանոցք, եւ ժողովեցան միաբանակեացք հաւասարականք սիրովն Քրիստոսի:

7:14 At the same time, monastic life flourished in Armenia: brotherhoods were established in many places, where those who wished to live in harmony, imbued with Christian love, gathered:

7:15 Նախ առաջին՝ մեծահռչակ ուխտն Կամրջաձորոյ ի գաւառին Արշարունեաց, որոյ առաջնորդ հայր Յովհաննէս, որ հալածեալ յարեւմտեայ աշխարհէն, յԵգերացւոց գաւառէն, ի քաղկեդոնական մարդադաւան աղանդիցն, բերեալ ընդ իւր զհրազէն նշանն տէրունական:

7:15 The first place between them (brotherhoods) was occupied by the glorious Kamrjadjor monastery in the Arsharunik district. Father Yovhannes was the rector here; expelled from the western country, from the Jaeger district, by the followers of the Council of Chalcedon and brought with him the miraculous cross of the Savior:

7:16 Եւ ընդ որ անցանէր, բազում սքանչելիք եւ նշանք եւ բժշկութիւնք լինէին ի ձեռն պատուական Խաչին. որպէս եւ ի մերում ժամանակիս աչաւք մերովք տեսանեմք, զի բազում հիւանդք եւ ախտաժէտք բժշկեցան: Եւ հանապազ կայ եւ կատարէ զիւր հրաշագործութիւնն:

7:16 In all the places through which he passed, miracles, signs and healings were performed through the honest cross. Even now we see with our own eyes how many sick people receive (from it) healing, and how it still does not stop working miracles:

7:17 Արդ եկեալ բնակեցաւ յառաջասացեալ տեղին Կամրջաձոր՝ կանոն կարգի ունելով զսահմանադրութիւն սրբոյն Բարսղի հայրապետին մեծի ի վերայ առաքելական հիմանն՝ թէԷր նոցա ամենայն ինչ հասարակաց”. յոր ժողովեալ արք ճգնազգեացք [Յ] թուով:

7:17 And so (Father Yovhannes), having come, settled in the aforementioned Kamrjajor, where he introduced the rule of the great patriarch Saint Basil, (approved) on an apostolic basis, according to which everything was common. [300] men of ascetics gathered here:

7:18 Եւ զկնի նորա նոյն ուխտի առաջնորդ եղեալ եւ հաւաստի կրաւնիցն պահապան՝ այրն Աստուծոյ Պաւղիկարպոս: Եւ զկնի նորա իմաստակն Սամուէլ, բազմաշնորհն ի գիտութիւնս Գրոց սրբոց եւ յերգս երաժշտութեանց:

7:18 After Yovhannes, the man Polycarpos was the abbot and faithful guardian of the faith in the same monastery; - after him the sophist Samuel, generously endowed with the understanding of sacred books and the art of chanting:

7:19 Իսկ ի գաւառին Շիրակայ՝ Հոռոմոսին կոչեցեալ վանք շինեցաւ ի ձեռն Յովհաննիսի, որ էր զարդարեալ յամենայն առաքինութիւնս, եւս առաւել յողորմածութեան զարդս: Վասն զի ողորմածութեամբ եւ առաքինութեամբ բաշխէր, մինչեւ ի զգեստուցն իւրոց մերկանայր զամենայն ի բաց՝ յորժամ աղքատաց հանդիպէր. եւ անցաւորաց եւ ճանապարհորդաց հանգստարան պատրաստէր զտեղին՝ մինչեւ հանգչել իբր յիւրեանց տան ամենայն աւտարաց, որ մինչեւ ցայսաւր երեւի նոյն նշան ողորմածութեան ի տանն յայնմ:

7:19 In the Shirak district, Haromos vank ([i.e. e.] "Monastery of the Greeks") Yovhannes, adorned with all the virtues, and even more with the charm of mercy; for (moved) by mercy and virtue, when meeting with the poor, he gave everything to the last garment; for passers-by, he arranged a place of rest in the monastery, where all the wanderers found peace as if in their own home. This gracious hospitality is still observed in that monastery:

7:20 Այսպէս եւ յայսմ ժամանակիս շինեցաւ Նարեկ ի Ռշտունեաց գաւառին նոյն կարգաւորութեամբ, բազմազարդ պաշտաւնապայծառ երգեցողովք եւ գրական գիտողաւք:

7:20 At the same time, Narek was built in the Rshtunik district on the above-mentioned principles: a magnificent monastery (with brothers), versed in the Scriptures, where the service was celebrated with solemnity with a large choir of singers:

7:21 Նոյնպէս եւ ի գաւառին Դերջանայ Խլաձորին անուանեալ վանք, որ ըստ վկայարանի նորին՝ սուրբ Գրիգոր կոչի՝ ի ձեռն հաւրն Սիմովնի հիմնեցեալ, ժիր եւ ճգնողական ծառայի Քրիստոսի, որ ի սահմանս անախտութեան հասեալ՝ վախճանի ի կենացս՝ փոխանակ իւր թողլով վերակացու ուխտին զՊետրոս ծերունին, որ ի տուէ եւ ի գիշերի աշխատէր ի մշակութիւն Տեառն՝ գործել ձեռաւք եւ սաղմոսել բերանով, ցայգատարած բազկատարածութեամբ, արտաւսրիջոյց ողբովք լցեալ զաւուրս:

7:21 Similarly, in the Derjan district, the so-called Xladzor monastery, which is called St Grigor among the clergy, was founded by Father Simeon, an indefatigable ascetic and servant of Christ, who died having reached the limits of purity. He left Elder Peter as the abbot of the monastery, who did not cease to serve the Lord day and night: tireless in his labors, he spent his nights in psalmody with outstretched hands, and his days in cries accompanied by tears:

7:22 Որոյ ի ծերութեան վատեալ աչացն՝ յընտրութենէ ամենեցուն տայ զառաջնորդութիւնն հաւրն Բարսղի, որ ընդ ամենայնի ամենայն եղեւ. զամենեցուն լնու զպակասութիւն կամ զվերակացութիւն գիտնական եւ իմաստնական հանճարով. մեռեալ ի կենդանութեան եւ ի մահու զկեանս քարոզեալ, աւրինակ բարեաց եղեալ հեռաւորաց եւ մերձաւորաց:

7:22 Since his eyesight was weakened by old age, he, by the election of all, transferred the abbot to Father Barsekh (Basil), who was everything with everyone, satisfying the needs of everyone and fulfilling the duty of the abbot with an extraordinary mind and knowledge. Having died for life, after his death he served as a herald of life, becoming a good example for near and far:

7:23 Առ որ ժողովեալ բազմութեան արանց արդարոց՝ ճգնազգեստ, խոնարհազարդ վայելչութեամբ զարդարեալք ի ճաշակս անճաշակ, միանգամ միայն յաւուր ճաշակեալ եւ զովացեալ ջրով ի շաբաթու եւ ի կիւրակէի արբմամբ յաւուրս սուրբ քառասնորդացն: Առ որս եղեալ իմ յաւուրս սուրբ քառասնորդացն՝ գրեցի զբանս յիշատակիս այսորիկ սակաւուք եւ զչափ ժամանակացս թուեցի ըստ կարի:

7:23 Many righteous ascetics gathered around him, adorned with humility, doomed themselves to dry eating, during the days of Great Lent they ate food once a day and quenched their thirst with plain water only on Saturdays and Sundays. I happened to be with these men during the Great Lent, where I wrote these few lines in memory (of my stay with them) with the exact possible designation of the time of the establishment of the aforementioned monasteries:

7:24 Ի սոյն ժամանակս եւ ի Լիկանտիոն աշխարհին, ի Նահրնեար տեղիսն, ի Կարբերդ գաւառին ի ձեռն հաւրն Մովսիսի շինեցաւ վանքն, որ անուամբ նորա կոչի, բարեզարդ կարգադրութեամբ, բազմութեամբ եղբարց, բազմապայծառ բանական իմաստնովք:

7:24 At the same time, in the country of Lykandos in the town of Nahrnear, in the Karberd district, Father Moves built a monastery, named after him: a well-maintained monastery, with numerous brothers from men, adorned with wisdom:

7:25 Եւ էր Մովսէս այրն Աստուծոյ ի Տարաւն գաւառէ ազգաւ, որ ամենայն արեւմտեայ աշխարհին պատճառ բարեաց եղեւ՝ ի բազմացուցանել զդասս կրաւնաւորաց. եւ իբրեւ աւանդապահ կրաւնիցս մեր եղեալ՝ բաւեաց մինչեւ յաւուրս մեր:

7:25 This Movses was from the district of Taron; in Western Armenia, by spreading monasticism, he did a lot of good, being the guardian of our faith. He lived in our time:

7:26 Նոյնգունակ եւ նոյն աւրինիւ վանքն Հնձուց ի Կարին գաւառի ի ձեռն հաւրն Սարգսի ամենայն աւրինաւք լցեալ. եւ վայելչազարդ տեղին, որ Կապուտաքարն անուանի, յԱրշարունեաց գաւառին. եւ Դպրէվանք ի Շիրակ գաւառի. եւ Ցախաց քար ի Վայոց Ձորի ի ձեռն հաւր Ստեփանոսի:

7:26 The Hunjk monastery, in the Karin district, was governed by the same rules by Father Sargis; a comfortable monastery called Kaputakar, in the Arsharunik district; Dprevank, in the Shirak district and Tsakhats-kar, in Vayots-dzor, by Father Stepanos:

7:27 Սորա ամենեքեան եւ այլք յետ սոցա ի սոցանէ ուսեալք, միաբանական ճգնութեամբ անզբաղ յամենայն ինքնասիրութեան հոգոց, ոչ ստանալ մարդոյ ինքեան եւ ոչ խերեւէշ մի. ոչ ճաշակել ուրուք քան զհասարակաց սեղանն, ո՛չ ի մրգաց եւ ո՛չ ի դալար խոտոյ, այլ զհրամայեալսն ըստ պատուիրանին Տեառն գործել եւ զԴաւթեան նուագսն հնչեցուցանել ի գիշերի եւ ի տուընջեան հանապազորդեան փառաբանութեամբ: Եւ սոցա այս գործ նահատակութեան:

7:27 All (who lived in these monasteries), and then their followers, (indulged in) asceticism unanimously, not in the least taking care of themselves; none of them even had a mite; they all had a common meal and no one ate either fruits or vegetables: they only fulfilled what was prescribed by the commandment of the Lord, day and night in continuous praise (they spent), singing the songs of David. Such were the feats of all of them:

7:28 Իսկ զմիայնաւորացն բազմազարդ առաքինութիւնս զիա՞րդ մարթասցուք սակաւ բանիւ ասել. որք խաչակցեալք խաչելոյն Քրիստոսի՝ քաղցիւ եւ ծարաւով եւ հանապազամեռիկ կենաւք քաղաքավարեալք ի ժամանակին յայնմ:

7:28 And is it possible to convey in a few words the great virtues of all these monastics, who, through hunger and thirst, sharing the sufferings of the crucified Christ on the Cross, lived at that time, but lived, dying hourly. They considered earthly life a shadow; in the deserts, in the mountains, in uninhabited places they lived with animals, refusing food and (often) the Lord gave them the power to work miracles:

7:29 Որպէս մեծանուն հռչակելին Վարդուկ հայրն Վանգոց, եւ սուրբ հայրն Կարմիր: Որք ստուեր զկեանս աշխարհիս համարեալ՝ ամայութեամբ ընդ գազանս ի լերինս եւ յանապատ տեղիս անսուաղութեամբ կէին՝ մինչեւ նշանագործ զաւրութեան արժանանալ ի Տեառնէ. զի առիւծ հնազանդեցաւ Վարդկայ, եւ բերեալ նմա զեղջերացն կաշի, եւ կորիւնս երկուս առաջի անկեալ ձգեաց առ ոտս նորա. եւ նա ձեռն եդեալ՝ բժշկեաց զլուսարանս նոցա: Եւ այլ բազում հիւանդաց ձեռն եդեալ՝ արագապէս բուժէին յախտիցն:

7:29 Among them was famous and glorious Vardik, abbot of the Vangoc’ monastery; the lions were obedient to him, and once a lioness, dragging a deer skin in front of him at his very feet, gave birth to two lion cubs; he touched their eyes and they opened their eyes. It was enough for him to put his hand on the sick, so that they would be instantly healed of their ailments:

7:30 Եւ հանգիստ ոսկերաց նորա որ ի Վանգոց, յոր մինչեւ ցայսաւր ի բժշկութիւն հիւանդաց լինի: Իսկ սուրբ Կարմիր հայրն, որ եւ բարձեալ զՔրիստոս մարմնով՝ ի կերպ աղքատի ի Ծոփաց գաւառին. մինչ Տաճկաց էր աշխարհն՝ բնակէր անդ. եւ յաւուր միում գնաց առ ամիրայն ի բերդն Պաղին. եւ ի սահմանսն յայնոսիկ յաւերակ տեղիսն էր եկեղեցի մի, զոր հանգիստ իւր կալեալ՝ մտանէր անդ:

7:30 His bones are buried in the (monastery) Vangoc’, where the sick are still being healed. (Used no less glory) and father Karmir, who lived in the Tzop district, which at that time was owned by the Arabs, for he (was worthy) to receive Christ in his arms in the form of a beggar. Once he went to the Amir in the fortress of Palin; in that country in the midst of the ruins was a church, which he chose as his residence:

7:31 Ասեն ցնա մարդիկն՝ մի՛ լինել անդ, զի մահաշունչ է վիշապն, որ կայ անդ: Իսկ նա ի զաւրութիւնն Աստուծոյ վստահացեալ՝ մտեալ աղաւթէր ի նմա զցայգն: Եւ վիշապին մերձեցեալ ի դուռն եկեղեցւոյն՝ զաւրութեամբ Տեառն եւ աղաւթիւք սրբոյն վաղվաղակի սատակեցաւ:

7:31 The local people advised him not to settle here, (saying) that there is a dragon with deadly breath. But he, relying on the power of God, went up (to the church), where he spent the whole night in prayer. And when the dragon approached the church doors, then by the power of the Lord and the prayers of the holy (man) he died on the spot:

7:32 Եւ յառաւաւտելն անհաւատ հեթանոսքն ասեն ցհաւատացեալսն. “Երթա՛յք, տեսէ՛ք, զի կլեալ է վիշապն ահաւոր զայրն զայն, զոր Աստուծոյն ասէք”. եւ ոչ ոք իշխէր մերձենալ: Ցբազում ժամս անշարժ մնացեալ վիշապին, եւ մարդիկն կասկածանաւք առ սակաւ սակաւ մաւտէին:

7:32 With the onset of morning, the unfaithful pagans say to the believers: “Go and you will see that the terrible dragon has already swallowed the one whom you call (the man) of God.” For many hours no one dared to approach at the sight of the Dragon lying motionless:

7:33 Իսկ ճգնաւորն Քրիստոսի ի ներքուստ աղաղակեաց. «Քարշեցէ՛ք զպիղծն, զի արտաքս ելից»: Եւ այս ի պարծանս հաւատացելոց լինէր եւ յամաւթ անհաւատիցն եւ ի փառս Քրիստոսի:

7:33 Meanwhile) the people, in bewilderment, little by little began to approach him; (then) the ascetic of Christ called to them from the church: “Get this vile (reptile) away so that I can go out.” - This was done for the exaltation of believers, for the shame of the unbelievers and for the glory of Christ:

7:34 Էին եւ վարդապետք վարժեալք վարդապետութեամբ Տեառն եւ ուսուցիչք ճշմարտութեան. Բասիլիոս ծերունին, քաջակորովն ի խաւսս եւ քաջաքարոզն ի պատմել զաւրէնս Տեառն. եւ Գրիգոր քահանայ յամուսնացելոց, յորդախաւսն եւ առատաբանն ի պատգամս Տեառն. եւ Ստեփանոս, աշակերտ Բարսղի, որ Հոգեւորն կոչեցաւ առաքելաշնորհ բանիւ եւ գործով. ընդ սմա եւ մեծանունն ի գիտութեան եւ յառաքինութեան Մովսէս, որ քառասուն աւուրբք ձգտեցուցանէր զանսուաղութիւնն:

7:34 Among them were the vardapets, who had become sophisticated in the teachings of Christ and teachers of the truth: the elder Basil (Basilios), who owned a powerful word, a skillful interpreter of the divine law; Grigor, a priest with abundant speech in preaching the commandments of the Lord; Stepanos, a disciple of Basil (Barsech), nicknamed the Inspired One, with an apostolic gift in words and deeds; Movses, glorious in knowledge and virtues, who spent (sometimes as much as) forty days without food:

7:35 Եւ Դաւիթ աղքատակերպ եւ գծծասէր գիտնականն, որում անուն Մաշկոտն կոչի. եւ Պետրոս, հաւաստի մեկնիչ Գրոց սրբոց. եւ Անանիա, փիլիսոփայն մեծ, որ եւ վանական Նարեկի: Սորա եւ գիրս է ասացեալ ընդդէմ աղանդոյն Թոնդրակաց եւ այլոց հերձուածոց:

7:35 David, nicknamed Mashkoten, a learned man who (always) walked around in poor beggarly clothes; Peter, faithful interpreter of St. Scriptures, and Ananias, a great philosopher, a monk of Narek (monastery), who wrote a book against the heresy of the Tondrakatsis and other schisms:

7:36 Զոմանս ի սոցանէ ի ծերութեան իւրեանց՝ ի տղայութեան մերում տեսաք աչաւք մերովք՝ ճաշակելով ի քաղցր ճաշակաց բանից նոցա: Սոքա ամենեքեան խորհրդական քննութեամբ, ընտրութեամբ գրովք աստուածայնովք՝ հրամանաւ Տեառն Անանիայի զքաղկեդոնական մկրտեալսն կրկին անգամ հրամայեցին մկրտել:

7:36 Some of these men in their old age I saw in my youth with my own eyes and reveled in the sweetness of their speeches. All of them, on the orders of Bishop Ananias, after a deep study of the divine books, and on their basis decided a second baptism for the followers of the Council of Chalcedon:

7:37 Վասն զի ուրանան քաղկեդոնականքն զԱստուած ի մարմնի իւրում լինել ի խաչին եւ ի մահուն. այլ եւ երկուս բնութիւնս կամաւք եւ ներգործութեամբ ասեն ի Քրիստոս, եւ զմարդկայինսն ասեն ոչ Աստուծոյ վասն մեր կրեալ կիրս եւ մեռեալ, այլ սոսկ մահ մարդոյ. եւ ի մահ մարդոյ մկրտին:

7:37 For the Chalcedonians do not recognize God in the flesh crucified and dead. In addition, they say that in Christ there are two natures, (two) wills and (two) actions, that God did not endure human passions and death for us, but that he died a human death, and (therefore) they are baptized with human death:

7:38 Իսկ ի ճշմարիտ Բանին Աստուած խոստովանիմք զմիացեալն ի մարմնի. եւ սոյն Աստուած եկեալ ի չարչարանս, որ խաչեցաւն վասն մեր. զի այսպէս յԱստուած իցէ մկրտութիւնն մեր եւ ի մահ Տեառն կատարեալ, եւ ոչ ի սոսկ մարդոյ, զի մի՛ ընդ անիծիւքն Երեմիայի անկցուք, թէ «Անիծեալ է, որ դնէ զյոյս իւր ի մարդ:

7:38 We confess God united in the flesh in the true Word; this same God came to suffer and was crucified for us. Thus, our baptism in the name of God and into the death of the Lord, and not just into the (death) of man, is performed, so that we will not be subjected to the curses of Jeremiah, (who says): “Cursed is he who puts his hope in man:

7:39 Այլ յաւուրս Ռոմանոսի կայսերն Յունաց եւ ի ժամանակս Աբասայ թագաւորի Հայոց առաւ Մելտենի ի Տաճկաց [յՅՁԳ] թուականին: Հան Ռոմանոս զԱլախութէթն՝ հալածիչ հաւատոյս մերոյ:

7:39 In the days of the Greek emperor Roman and during the time of the Armenian king Abas, in [383 = 934], the Arabs took Melitene. The Greeks summoned Alaxutetn, the persecutor of our faith:

7:40 Եւ [յՅՁԸ] թուականին Համտուն ի Կողոնիա եմուտ զաւրաւք բազմաւք եւ անդրէն դարձաւ:

7:40 In [388 = 939], Hamtun, at the head of a large army, entered the Colony and returned again:

7:41 Եւ ապա թագաւորեաց Կոստանդին՝ որդի Լեւոնի՝ [յՅՂԲ] թուականին ամս [ԺԶ]: Ի սորա վեցերորդ ամին եւ [յՅՂԷ] թուականին էառ զՄարաշ ի Տաճկաց: Եւ ապա յերկրորդ ամին, [յՅՂԸ] թուականին առաքէ կայսրն Կոստանդին զդեմեսլիկոսն զՉմշկիկ զաւրու ծանու ի կողմանս Կարնոյ: Որ եկեալ պաշարեաց զԹէոդուպոլիս եւ պատերազմեցաւ, պարտեալ զզաւրն Իսմայիլի՝ պատառեաց զխանդակ քաղաքին եւ փլոյց զբարձրաբերձ աշտարակս նորա եւ էառ զքաղաքն:

7:41 Then Constantine [VII], the son of Leo, came to the throne in [392 = 943] (and ruled) for [16] years. In the [6th] year of his reign, in [397=948], he took away Marash from the Arabs; and in the next year [398-949], Emperor Constantine sent demeslikos Chmshkik with a large army near Karin, and he, having come, laid siege to Theodosiopolis, gave battle and, having defeated the Ishmaelites, cut the ditch that surrounded the city, broke its high towers and took it:

7:42 Ուր բազում գործս արութեան ցուցեալ ԿիւռԺան թոռն Չմշկայ, ի մանկութեան տիս գոլով յայնժամ:

7:42 In this (deed) Chmshkik’s grandson, Kiwr-Zan, who was a young man at that time, performed (great) feats of courage:

7:43 Եւ զկնի այսորիկ զաւրն Յունաց առնու զՍամուսատ քաղաք ի [ՆԷ] թուականին: Եւ մեռաւ Կոստանդին, եւ թագաւորեաց Ռոմանոս ամս [Գ]: Իսկ ի [ՆԲ] թուականին վախճանեցաւ Աբաս թագաւորն Հայոց, որ թագաւորեաց [ԻԴ] ամս:

7:43 After that, the Greek army took Samusat in [407=958]. - Constantine died and Roman [II, 959-963], (ruled) reigned for three years. In [402-953], Abas, the king of Armenia, who reigned for [24] years [928-952], died: