Ասողիկ 1-28 Asoghik

28:0 Յաղագս չար գործոցն Սմբատայ եւ մահ նորին:	28:0 Atrocities of Smbat and his death:
28:1 Եւ յորժամ յաջողեցաւ գործ թագաւորին Հայոց Սմբատայ ի ներքնոց եւ յարտաքնոց, եւ մեծացաւ յոյժ ի յղփութիւն հացի եւ ի լիութիւն գինւոյ, անաւրինեցաւ նա. բարձրացաւ սիրտ նորա եւ բարձրացաւ առաւել քան զինքն:	28:1 When the affairs of the king of the Armenian Smbat were crowned with success both inside and outside the state, when, at the sight of an abundance of wine and bread (in his country), he became proud; then wickedness began to seize him, arrogance entered his heart, and he surpassed himself:
28:2 Գործեաց նա երիս չարս եւ դժուարինս առ ի յասել եւ արժանի արտասուաց:	28:2 He committed three atrocities worthy of tears, which are hard to talk about:
28:3 Առաջին՝ զի այրեաց նա հրով զայր ոմն անմեղ այսպիսի պատճառաւ: Էր նորա համբարանոց խոտի եւ աւրանի ի քաղաքն Անւոյ, ի բազում ամաց կուտեալ. եւ լուցին զնա հրով:	28:3 Firstly, he burned an innocent person in the fire for the following reason: in the city of Ani, the king had a store where hay and straw were accumulated for many years - he was set on fire:
28:4 Եւ այր ոմն ի քաղաքին ցնորեալ ի խելաց՝ մաղասկաթ գոլով, եւ աղաւթէր նա յառաւաւտանալ ժամուն յեկեղեցւոջն ընդ ժողովրդեանն. եւ ելեալ բառնայր զբով կրակին, որով զխունկն բուրեցուցանէին: Եւ ասեն մարդիկ. “Զի՞նչ է այդ”, եւ նա ասէ. “Երթամ այրել զհամբարանոցս թագաւորին:	28:4 In the same city, some imbecile, once, during matins, prayed in church with (other) people. He went out to bring a brazier of coals for the censers; the people who were here ask him: “what are you doing”? - I’m going, he says, to set fire under the royal shops:
28:5 Եւ եկեալ պատմեցին թագաւորին, եւ նա հրամայեաց նախ՝ զաչսն փորել եւ ապա՝ ծղով եւ եղեգամբ պատել եւ հրոյ ճարակ տալ: Եւ արարեալ այնպէս՝ ընկեցին արտաքոյ քաղաքին:	28:5 These words were transmitted to the king, who ordered first to gouge out his eyes, then wrap him with straw and reeds and set him on fire; after which they (carried) him out of the city and threw him:
28:6 Եւ անապատաւոր կրաւնաւորաց ոմանց ի քաղաքին հանդիպեալ՝ զլուրն լուան եւ յողորմելի տեսութիւնն ժամանեցին. կամեցան հողոյ տալ զքրիստոնէին մարմինն, եւ թաղեցին ըստ աւրինի քրիստոնէից:	28:6 At that time there were several hermit monks in the city, who, having learned about what had happened, went to this pitiful spectacle, wished to bury the body of a Christian and buried him according to Christian law:
28:7 Իսկ թագաւորն լուեալ՝ ցասմամբ մեծաւ բարկացաւ, հրամայէ ի գիշերի հանել եւ շանց ընկենուլ զքրիստոնէի մարմինն զխանձողեալ:	28:7 The king, having learned this, burned with anger, ordered the charred body of a Christian to be dug out of the grave at night and thrown to the dogs:
28:8 Եւ կրաւնաւորացն յառաւաւտանալ աւուրն կամեցեալ ելանել ընդ դուռն քաղաքին՝ երթալ ի բնակութիւնս իւրեանց, եւ տեսեալ զնա ի գիշերի շանց եղեալ եւ ձայնս բարձեալ՝ լացին ի վերայ ողորմելի տեսութեանն. բարբառեցան եւ թագաւորին անէծս ցաւագինս, եւ առ զայրանալ սրտիցն՝ ասացին. “Այսպէս եւ նորա ոսկերացն ելանել ի գերեզմանէն”: Որ եւ կատարեցաւ իսկ:	28:8 With the dawn of the next day, when the monks, having gone out of the city gates, were going to their monastery, they saw (the body of the unfortunate, thrown) to be eaten by dogs. At such a sight, they could not refrain from tears and sobs, uttered heavy curses to the king and, in great irritation, note: “Let his bones also find no rest in the grave!” which is what happened:
28:9 Եւ երկրորդն ի չարեացն՝ զի ստեաց նա երդմանն. զոր հաստատեալ էր նա առ ամիրայն Գողթան, զոր նա ըստ հեթանոսական դենին՝ պահեաց, եւ սա քրիստոսական աւրինաւք՝ ոչ պահեաց. այլ ուխտադրուժ եղեալ՝ տայ զզաւրսն Հայոց աւգնական Սալարին՝ ամիրայացուցանել զնա, որ մերժեալն էր յԱստուծոյ. եթէ ոչ էր խափանեալ ի կասկածանաց նենգոյ եղբաւր իւրոյ Գագկայ:	28:9 Secondly, he changed the oath given by him to the Amir of Gokhtan, who kept it according to his pagan faith, while the king violated it, despite the Christian law. Having become a perjurer, (Smbat) sent Armenian troops to help Salar (with the order) to elevate his Amir, rejected by God, to the dignity. But this goal was not achieved, because he was afraid of betrayal on the part of his brother, Gagik:
28:10 Եւ երրորդ չարն սարսափելի եւս է, զի զդուստր քուերն իւրոյ էառ խառնակութեամբ: Եւ այսու ամենայն չարեաւք բարկացոյց նա զանբարկանալին Աստուած. եւ անդէն եհար Աստուած ցասմամբ մեծաւ նախ զկինն զայն եւ սատակեաց, եւ թագաւորին կոծ մեծ արարեալ ի վերայ նորա, հարաւ եւ ինքն բորբոքմամբ տապոյ բոցակէզ ցաւոց. եւ մեռաւ անդէն եւ թաղեցաւ ի նմին քաղաքի ի [ՆԼԸ] թուականին:	28:10 Finally, thirdly, he committed a villainy more terrible than (the first two), for he took his sister’s daughter as his wife. - With all these atrocities, he angered the non-wrathful God, who in his great anger first struck that woman; the king mourned her solemnly; but then he himself suffered a burning disease of fever, from which he died. He was buried in the same city in [438=989] in Ani:
28:11 Եւ ապա կին ոմն ի քաղաքէն երազ պատմէր յաւուրս բազումս, թէ “Թագաւորն թմբրական դեղովք դնի ի գերեզմանի, եւ կենդանի է, եւ երեւեցաւ ինձ:	28:11 After that, for many days, a woman told a dream in the city that the king was lying in a grave, lulled by some kind of medicine; that he was alive and that he had even appeared to her:
28:12 Եւ համբաւ դղորդէր զքաղաքն ամենայն, մինչ եղբայր նորա Գագիկ հրամայէ նոյն առն, որ զդի այրեցեալ մեռելոյն եհան, երթալ, հանել եւ տեսանել եւ պատմել քաղաքին եւ զաւրացն, եթէ ահա՜ մեռեալ է:	28:12 This rumor excited the whole city so much that the king’s brother, Gagik, ordered the very man who dug (from the grave) the corpse of the burnt dead man to go dig (the king’s grave), examine it and tell the city and the army that (the king really) died:
28:13 Եւ այսպէս յայլմէ այլ պատճառով զբան կրաւնաւորացն կատարեաց Տէր, վասն զի արդարադատ է՝ զմասնաւորն աստ՝ եւ զբովանդակն առ հանդերձեալսն հատուցանելով ամենեցուն:	28:13 This is how the words of the monks were fulfilled by the Lord; for He is just: to all (people) He gives a certain part of the rewards in this world, and the full rewards in the Hereafter: