61:0 Եւ վասն զի բազումք իշխէին խուզել զերանելի կապելոցն զտկարանալ ինչ մարմնով, զնոյն եւ հարցանել յանդգնէին. որոց մոռացեալ յիւրեանց ականն զգերանն, ըստ բանի Փրկչին` անձնահաճ սնապարծութեամբ մատուցեալ յայլոց ական զշիւղ կրկտեն:

 61:0 There were many who dared to investigate whether there was any physical weakening of the captives, and even were bold enough to ask. These were the people who, in the words of the Savior, having forgotten the beam in their own eyes, complacently and with conceit sought for the mote in the eyes of others:

61:1 Եւ իմ լուեալ զայս` դողացեալ զարհուրիմ. քանզի հայեցեալ ի կամաւոր նոցա յաղագս յաւիտենից յուսոյն զանազան տանջանացն մասունս, եւ տեսեալ զմեծ նոցա զտեւողութիւն համբերութեանն, - արհամարհելով զմեծութիւն, առ ոչինչ համարելով զիշխանութիւն, հեռանալով յընչից, տալով աներկիւղ զանձինս ի մահ, եւ բազմաժամանակեայ համբերել կապանաց, տարեալ բանդից եւ թշնամանաց, յանձն առնուլ զանարգութիւն քան զփառս, տանջիլ ի քաղցոյ, հաշիլ ի ծարաւոյ, ատել զընչից յղփութիւնս, ախորժել զաղքատութեան վիճակն, անարգել զփափկութիւն, սիրեցեալ զխստամբերութիւն, - եւ զայլ բազում մասունս կարեաց զանհամարս եւ սաստիկս, զոր յիւրեանց մարմինս մարդիկն այն կրեցին ախորժելով` չիշխեմ բնաւ եւ ոչ յիշել զտկարացեալ մասն ինչ յայնպիսեաց անձինս:

 61:1 Having heard this, I tremble with horror. For, after observing the various torments they underwent voluntarily with the hopes of a portion of eternity, and seeing the great duration of their patience (scorning greatness, considering authority as nothing, turning away from belongings, giving themselves up to death fearlessly, enduring bondage for a long time, bearing imprisonment and enmity, accepting dishonor rather than glory, suffering from hunger and thirst, loathing the goods of plenty, willingly accepting the condition of poverty, dishonoring ease and loving austerity), and the innumerable other types of severe privations which these men willingly suffered their bodies to withstand, I do not dare to not record any weakening of such individuals:

61:2 որպէս զերանելի մարգարէիցն եւ զսուրբ առաքելոցն բազում ինչ տեսանելով ուղղութիւնս` չեմք արժանի եւ ոչ նկատել զմի ինչ մասն մարդկային ի նոսա, որք լցեալքս եմք բիւր չարեաւք, զոր անգամ եւ ոչ յիշեմք երբէք զմերն եւ կամ զմտաւ ածեալ զղջանամք:

 61:2 Viewing them as possessing the integrity of the blessed prophets and the holy Apostles, we who are filled with myriads of evils, who have not once recalled or even regretfully thought about our own faults, are unworthy to observe any human traits in them:

61:3 Մին միայն է արդար եւ սուրբ, որ ասացն, թէ Ես միայն յաղթեցի աշխարհի:

 61:3 There is but one truth and holiness, as was note: “I alone have overcome the world:

61:4 Իսկ ոմանք ի կապելոց նախարարացն յայնցանէ, որում ականատես իսկ եղաք, արդարեւ յերկրի երկնաւորք էին եւ ի մարմնի հրեշտակք երեւէին:

 61:4 Some of the captive naxarars—whom we heard with our own ears—indeed resembled celestial beings on earth, with the bodies of angels:

61:5 Որոց կարգեալ անձամբ անձանց դպրոց, եւ ուսեալ զկտակարանս եկեղեցւոյ` հոգեւոր կրաւնիւք զանապատական առաքինեաց զվարս տպաւորեալ յանձինս իւրեանց` անվեհեր կատարէին կարգեալ կանոնս գուբղայից եւ կարդացմունս ընթերցուածոց. զցայգ եւ զցերեկ յոլովէին ի նոյն անդադար, ի գումարտակի որպէս ի տան. երբեմն յայտնի եւ երբեմն ըստ ժամանակին ի ծածուկ զնոյն աճեցուցանել ոչ յապաղէին. վառեալք զինու` ընդ միտս իւրեանց պաշտէին. յարձակեալք ի վերայ թշնամեաց` յաղաւթս կային ի սիրտս իւրեանց. եւ յամենայն կռուոյ, աւգնականութեամբ հզաւրին, ողջանդամք յաղթողք եւ անուանիք դառնային:

 61:5 They set up a school for themselves and studied the testaments of the Church, impressing upon themselves through spiritual religion the virtuous behavior of hermits. They fearlessly performed the stipulated gubgha canons and selected readings, ceaselessly doing this morning and evening in the corps, as though at home, sometimes openly and sometimes covertly. Bearing arms, they were inwardly worshipping; attacking the enemy, there were prayers in their hearts, and with the aid of the Almighty, they returned from each battle uninjured, victorious, and with renown:

61:6 Եւ որք յաղագս ծերութեան եւ կամ ծանրամտութեան, ըստ մարմնոյ բնութեան, ուսանել ոչ զաւրէին` համայն յերկար աղաւթիւք եւ անվաստակ յոտն կալով առաւել եւս կամաւոր յաւժարութեամբ անքուն եւ անհանգիստք լինէին. եւ էր տեսանել զամենեսեան որդիս լուսոյ եւ մանկունս արքայութեան:

 61:6 As for those who, because of age or because they were by nature dull and were unable to learn, nonetheless (these folks, too) were enthusiastic, willing and not complacent about lengthy praying and standing sleepless (during vigils). One should have seen all of them, these sons of light and children of the Kingdom:

61:7 Նոյնպէս եւ կանայք, որոց նահատակեալ մարտիրոսացան արքն, եւ այլոց կանանց, որոց էին ի կապանս արքն ի Հրեւ` բազում պարկեշտասէր առաքինութեամբ մի զմիով ելեւելս առնէին, զաւր ամենայն մեռանելով ամենայն ախտից. ըստ բանի մարգարէին կենդանի մարտիրոսք էին. առ որս յաղթի բան` ասել որոշողութեամբ զսաստիկ վարուցն նոցա ճգնութիւնս, որք անցուցին զբազում արամբք, եւ զբնական տկարութիւն մարմնոյ կանանց զաւրացուցեալ առաւել քան զարանց` քաջայաղթողք եղեն:

 61:7 The same was true of the women whose husbands were the martyred champions, and of the other women whose husbands were in bondage in Hrew. With much modest virtue they urged one another on, each day dying of all kinds of diseases. In the words of the prophet, they were living martyrs. Though words are insufficient to describe it, one may definitely say that in their strict ascetic behavior they surpassed many men:

61:8 Կանայք փափուկք, դստերք նախարարացն եւ կանայք աւագաց, փոխանակ նաշհոյ կորեակ ուտէին, եւ փոխանակ պարզ գինւոյ ջուր չափով ըմպէին. փոխանակ կերպասեայ ոսկէհուռ զգեստուցն խոշոր բրդեայս զգենուին, եւ փոխանակ բազմադիմի անկողնոցն փրիսայիւք ի վերայ երկրի գետնատարածք լինէին. եւ որք յառաջագոյն յամրանային ի քուն` նմանեալք վերնոցն անքունք եղեն:

 61:8 The natural weakness of women’s bodies became strengthened more than men’s, and they became conquerors. These tender women who were the daughters of naxarars and the wives of awags, instead of the finest wheat flour, now ate millet; instead of clear wine, they now drank water from a ladle; instead of clothing woven with gold, they now wore coarse wool; and instead of sleeping on diverse sorts of (comfortable) beds, they now slept on beds of dry brushwood, spread out on the floor. Those who previously persisted in sleeping, now resembled celestial beings, and were sleepless:

61:9 Չաւծան իւղով, չյարմարեցին սանտրով զհեր գլխոյ իւրեանց. եւ որում անհնար է յաղթել կանանց, շատխաւսութեան եւ ստէպ ընդ քաւղով այսր անդր հայեցողութեան զաչս յածելոյ` […] ի ստէպ, եւ ցածուցին զլեզուս իւրեանց յաւելորդ խաւսից:

 61:9 They did not annoint themselves with oil. They did not arrange the hair on their heads with the comb. And (those traits) which are impossible for women to overcome—talking too much and letting their eyes dart about behind the veil [...] frequently and they made their tongues reduce superfluous talk:

61:10 Յորոց խնդրուածս եւ ի վաստակս ի միասին արանց եւ կանանց ամենողորմն Աստուած հայեցեալ` յիշեաց զնահատակութիւն սրբոյն Վարդանայ եւ զամենայն միաբանելոցն ընդ նմա, եւ զբարեխաւսութիւն վկայելոց քահանայիցն Աստուծոյ, շնորհեալ պարգեւեաց դառնալ կապելոցն յաշխարհս Հայոց:

 61:10 Most merciful God, seeing the entreaties and labors of both men and women, recalled the heroism of saint Vardan and all who were united with him, as well as the intercession of the priests of God who had been martyred, and generously bestowed upon the captives the favor of returning to the land of Armenia:

61:11 Որք եկեալ ի տունս իւրաքանչիւր յամի վեցերորդի թագաւորութեանն Պերոզի, եւ կեցեալք իւրաքանչիւր ոք ըստ սահմանելոյ ի Տեառնէ` վախճանեալք թաղեցան ի դիրս հարց իւրեանց խաղաղութեամբ ըստ Աստուծոյ հաճոյիցն, աւրհնեալք ամենեքեան ի բերանոյ սուրբ կաթողիկոսին Գիւտայ:

 61:11 They each returned to their tuns in the sixth year of Peroz’ reign [A.D. 464/65], and having lived the life stipulated for each by the Lord, they died and were buried in the tombs of their fathers, in peace, as God willed it, all of them blessed by the holy kat’oghikos Giwt: