7:0 Յաղագս թագաւորելոյ Աբգարու եւ հաւատալոյ նմա ի Քրիստոս, եւ գործոց նորին, եւ լուսաւորութեան ազգիս Հայոց:

 7:0 The Reign of Abgar: His Conversion to Christianity; His Works and the Enlightenment of the Armenian Nation:

7:1 Բայց Արշամայ թագաւորեալ ամս քսան՝ որդի նորուն Աբգար փոխանորդէ զթագաւորութիւնն:

 7:1 After twenty years of reign, Arjam was succeeded by his son Abgar:

7:2 Սա վասն զի նազելի էր իմաստութեամբ Աւագ այր յառաջնոցն անուանիւր, զոր Ասորւոց եւ Յունաց ըստ մերումս լեզուի ոչ բաւեալ ուղղախօսել՝ Աբգար զնա անուանէին:

 7:2 whom the ancients called Awag (‘noble’) Ayr (‘man’) because of the excellence of his wisdom. But as the Syrians could not pronounce it properly in our tongue, they called him Abgar:

7:3 Աստանօր ամենայն Հայք հարկեցան Հռօմայեցւոց հրամանաւ Օգոստեայ կայսեր՝ յաւուրս աշխարհագրին, յորում ժամանակի ծնեալ լինի Փրկիչնմեր՝ տէր մեր Յիսուս Քրիստոս ի Բեթղէհէմ Հրէաստանի:

 7:3 At this time, that is in the days of the census when our Lord Jesus Christ was born in Bethlehem of Judea, all of Armenia became tributary to the Romans at the order of the emperor Augustus:

7:4 Բայց ի մէջ Աբգարու եւ Հերովդէի ոչ փոքր ինչ խռովութիւն եւ աղմուկ շփոթի պատերազմաց յուզէր. եւ վասն առ ի Քրիստոս համարձակութեանն Հերովդէի եւ կոտորելոյն զտղայսն ի Բեթղէհէմ՝ յանհնարին ցաւս ըմբռնեալ էր եւ ոչ կարէր անձամբ վճարել ինչ:

 7:4 There rose great dissention, discord, and confusion of war between Abgar and Herod, but the latter could not personally carry out the task since he had been afflicted with unbearable agonies due to his insolence towards Christ and the massacre of the children in Bethlehem:

7:5 Ապա առաքէ զոմն եղբօրորդի իւր զօրօք բազմօք, որոյ հասեալ ի Միջագետս եւ տուեալ պատերազմ ընդ Աբգարու՝ մեռանի ի նմանէ:

 7:5 Subsequently, he sent a nephew (brother’s son) of his with a large army. Upon reaching Mesopotamia, the latter gave battle to Abgar and was killed by him:

7:6 եւ իսկ եւ իսկ վախճանի Հերովդէս, եւ Արքեղայոս որդի նորուն փոխաբերէ զտեղին:

 7:6 Soon after that Herod died, and his son Archelaus occupied his place:

7:7 Ապա եւ Արշաւրի արքայի Պարսից եւս վախճանեալ՝ աղմուկ շփոթի ի մէջ որդւոց նորա լինէր, թէ ո՛վ ոք ընդ հօրն իւրեանց թագաւորեսցէ:

 7:7 Then, Arshawir, the king of Persia, also died and discord prevailed among his children as to whoever among them should rule in place of their father:

7:8 Իսկ Աբգարու երթեալ իբրեւ զայր իմաստուն՝ համոզէի մէջ նոցա, տնկելով ի նոսա զհաշտ խաղաղութիւնն՝ թագաւորեցուցանէ զԱրտաշէս:

 7:8 As a wise man Abgar went to reconcile them, and having persuaded them, he restored harmony in their midst, and made Artashes king:

7:9 իսկ զայլ եղբարս նորա հանդերձ քերբն յերիս ցեղս որոշէ կոչմամբք այսպիսեօք՝ Կարենի Պահլաւ, Սուրենայ Պահլաւ եւ քոյրն՝ Ասպահապետի Պահլաւ. որ ապա յետ ժամանակաց ինչ սուրբ Լուսաւորիչն Գրիգորիոս ի Սուրենեանն Պահլաւէ շարժեալ շառաւիղ ոստ որթոյն Քրիստոսի. եւ Քամսար, յորմէ Կամսարականք ի Կարենեանն Պահլաւէ. եւ այսպէս սոքա տեսեալ լինին թագաւորազունս բողբոջք:

 7:9 He separated (the families of) the remaining brothers and the sister into three houses with the following names: Kareni Pahlaw, Surenay Pahlaw, (and the sister’s) Aspahapeti Pahlaw. Subsequently, at a later time, the blessed Enlightener Grigorios, the living twig of the vine of Christ, (was descended) from the Sureni Pahlaw, and K’amsar, whose progeny were the Kamsarakans, (traced his lineage) from the Karenay Pahlaw. Thus, these men were regarded as sprouts of royalty:

7:10 Բայց Աբգարու ապականեալ լինէր մարմինն չարաչար ախտիւ:

 7:10 Abgar’s body was infected by a severe malady:

7:11 եւ վասն զի Մարիխաբ բդեաշխն Աղձնեաց եւ Շամշագրամ նահապետն Ապահունեաց եւ Անան՝ հաւատարիմք արքային Աբգարու, ելեալք յԵրուսաղէմ եւ տեսեալ զսքանչելի բժշկութիւնն Քրիստոսի Աստուծոյ մերոյ՝ եկեալ պատմեցին Աբգարու: Սակս այսորիկ գրէ թուղթ աղաչանաց գալ առ նա եւ բժշկել յախտէն յայնմանէ, զոր ոչ ոք երբէք ի մարդկանէ եգիտ բժշկութիւն:

 7:11 Since Marixab, the bdesx of Aghdznik’, Shamshagram, the nahapet of the Apahuni, and Anan, the confidants of king Abgar had gone to Jerusalem and witnessed the wonderful healing of our God Christ, and upon their return had told the king (about this), the latter wrote a letter of supplication (to Christ), and begged Him to come and heal him from his ailment which no man could ever cure:

7:12 Զոր եւ ընկալեալ Փրկիչն մեր եւ արժանի պատասխանւոյ զնա համարեալ՝ գրէ առ նա, առաւել երանելով զայնոսիկ, որք ոչն տեսեալ իցեն զնա եւ հաւատասցեն. եւ ի կատարել՝ ասէ, զկամս առաքչին իմոյ, առաքեցից քեզ զմի յաշակերտաց իմոց, զի զցաւս քոյ բժշկեսցէ եւ կեանս շնորհեսցէ քեզ եւ որք ընդ քեզդ են:

 7:12 Having received the letter, our Savior considered it worth answering and wrote to him that those who believe without seeing him are more blessed (than those who believe after seeing him). He also said, “To fulfill the Will of Him Who has sent me, I shall dispatch one of my disciples to cure your ailments and grant life to you and to those who are with you:

7:13 Իսկ զթուղթ Փրկչին բերեալ առ Աբգար Անանայ սուրհանդակի ընդ նմին եւ զկենդանագրութիւն փրկչական պատկերին, որ կայ մինչեւ ցայսօր ժամանակի յԵդեսացւոց քաղաքի:

 7:13 The messenger Anan brought the letter of the Savior to Abgar and with it he also carried the impression of the divine image which is still to this day preserved in Edessa:

7:14 Ապա յետ համբառնալոյ Փրկչին մերոյ յերեսներորդի ամի թագաւորութեանն Աբգարու Թովմաս առաքեալ՝ մի յերկոտասանիցն, առաքէ զԹադէոս յեօթանասնիցն ընտրելոց բժշկել զթագաւորն Աբգար ըստ խոստման Փրկչին մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի, զոր եւ արժանի վարկաւն իսկ գրով տալ զաւետարանական զաւետիսն:

 7:14 Then, after the ascension of our Savior, in the thirtieth year of Abgar’s reign, the apostle Thomas, one of the twelve, sent Thaddeus, one of the chosen seventy, so that in accordance with the promise of our Lord Jesus Christ he might cure Abgar, whom He had considered worthy of receiving the evangelical tidings in writing:

7:15 Որոյ ապա եկեալ ի տուն իշխանին Տուբիայ Բագրատունւոյ, որ ցայն վայր կացեալ մնացեալ էր հայրենի օրինօքն:

 7:15 The apostle came to the house of Tubia Bagratuni who had abided by his ancestral laws until that time:

7:16 իսկ իշխանին Տուբիայ առեալ ածէ զԱռաքեալն առ արքայն. եւ նշան հրաշալի ի դէմս Առաքելոյն արքայն տեսանէր. եւ ապա ընդգճեալ ի ծունկս երկրպագանէր նմա ի վերայ երեսաց երկրի:

 7:16 Prince Tubia took the Apostle before the king, who noticed a miraculous sign on his face, and falling on his knees, prostrated himself before him:

7:17 Իսկ Առաքեալն զձեռն ի վերայ եդեալ Աբգարու՝ բժշկէր զնա. այլ եւ զբոլոր իսկ զհիւանդս եւ զախտաժէտս, որք ի տան արքայի եւ յամենայն քաղաքին՝ բժշկէր: Եւ մկրտեցաւ ինքն Աբգար եւ ամենայն քաղաքն. եւ օր ըստ օրէ բազմանային հաւատացեալքն ի տէր:

 7:17 The apostle put his hand on Abgar and cured him. He also healed all the sick and the ailing, both those in the court of the king, and those in the entire city. Abgar himself and the entire population of the city were baptized, and the numbers of the believers in the Lord increased day by day:

7:18 Իսկ սրբոյն Թադէի զԱդդէ ոմն խոյրադիր ձեռնադրեալ եւ փոխանորդ իւր թողեալ յԵդեսիայ, եւ ինքն գայր առ Սանատրուկ քեռորդին Աբգարու աւետարանել վիճակելոցն նմա զՔրիստոսի աստուածութիւնն:

 7:18 The blessed Thaddeus ordained a certain Adde, a mitre maker, and having left him in his place at Edessa, he came to Sanatruk, the nephew (sister’s son) of Abgar, in order to preach to his subjects the divinity of Christ: