Փարպեցի 4-65 Parpetsi

65:0 Եկեալ ի դրանէ եւ Մաղխազն Գադիշոյ, եւ ժողովեալք առ նա դասք ուրացողացն. որ թէպէտ եւ ուրախանային զառժամանակեայ թաղծալից ուրախութիւն կենցաղոյս` սակայն իբրեւ տեսանէին զՄամիկոնեանն Վահան այնպէս երեւելի յաճմունս բարւոյ համակեալ` ներկեալք խամրէին եւ ծնկեալք թարշամէին:	65:0 Gadishoy Maghxaz came from the court and assembled around him the groups of apostates. Although they had apostasized for the transitory gloomy joy of life, nonetheless when they saw Vahan Mamikonean so filled with such noticeable growth in goodness, their dye faded and their blossom withered:
65:1 Խնդրէին ի վերայ նորա հնարս պատճառանաց, որով զնա եւ զեղբարս նորա կորուսանել կարասցեն:	65:1 They sought some pretexts to ruin him and his brothers:
65:2 Տային գիտել մեծամեծաց դրանն, այլ էր ինչ որ եւ թագաւորին, թէ ոչ է հնար սմա առանց ապստամբութեան կալ ի Հայս:	65:2 They informed the court grandees as well as the one who was king, that there was no way (Vahan) could remain in Armenia without causing rebellion:
65:3 Յիշեցուցանէին Արեաց եւ զնախնեացն նորա զմիոյ միոյ, թէ ո՛վ ի նոցանէ ոչ խռովեցոյց զԱրեաց աշխարհ եւ ոչ արար մեծամեծ վնասս եւ մահունս. արդ` երբ եւ է, ասեն, եւ սա զնոյն խռովութիւնս յարուցանելոց է ի վերայ ձեր:	65:3 They reminded the Aryans about (Vahan’s) ancestors, one by one, (asking) which of them had not disturbed the Aryan world, had not wrought very great damage and death. Just as it was in the past, they said, so he will raise the same rebellion against you:
65:4 Որոց լուեալ զայս ամենայն բանս քսութեան ի ստէպն բանսարկուաց` կասկածէին ի համբաւոյն, եւ հայելով յառն յաջողակութիւն եւ յիմաստն` տրտմէին առ սէրն:	65:4 Those who heard these vengeful words from the constant slanderers, doubted the news, and, looking at the man’s ability and wisdom, they were saddened, out of affection (for Vahan:
65:5 Տեսեալ այնուհետեւ Վահանայ զայնչափ յարուցմունս նախանձաւորացն ի վերայ նորա, թէ ոչ երբէք կասեալ լռեն ի չար նախանձալից խաւսիցն` չ կարացեալ տանել հանապազաւրեայ բանսարկութեանն, երթեալ ի դուռն` տկարանայր ի հաւատն. եւ եկեալ ի Հայս, սակայն եւ այնպէս խնուլ զբերանս չարախաւսացն ոչ կարէր:	65:5 Vahan, seeing that his detractors had stirred up such a storm around him, and realizing that he would never be able to still the wicked spiteful talk, unable to bear the constant slander, went to court, and weakened in the faith. He came back to Armenia but still was unable to stop the mouths of the slanderers:
65:7 Զի որ ոք բան ուղիղ ի հրապարակի առաջի իշխանի չ գիտէր խաւսել` զնա ատեայր. եւ որ ոք յորս կամ ի թիւրախ նետ չ գիտէր ձգել` զնա պարտաւորէր. «Նստի, ասէին, եւ ամենեցուն ունչս առնէ:	65:7 For he hated anyone who did not know how to say something correctly in the assembly before his prince, and he criticized those who did not know how to shoot, at the hunt or at target-practise. (The slanderers note:) “If we sit idly by, he will put us all to nought:
65:8 Եւ որ ոք անմտութեամբ զգործս արքունի չ մարթէր գործել` ի նա բերէր զպատ ճառն. «Նա, ասէին, յառաջէ յամենայն ի գործս, եւ չ տայ ինչ ումեք գործել կամ աւգտել:	65:8 Whenever someone was unable to perform a court assignment because of imprudence, he would lay the blame (on Vahan). They would say: “He is in charge of everything in the affair, and does not allow anyone else to do it or profit from it:
65:9 Վասն զի էր նորա գործակից, որում անուն էր Վրիւ, անանուն ըստ ազգի եւ անփորձ իրի, որդի առն Ասորւոյ, բայց շատխաւսութեամբ եւ ընդվայրաբանութեամբ առաւելեալ նմանէր ազգի Ասորւոց. որոյ չ մարթացեալ գործել զգործ արքունի` երթեալ լինէր ամբաստան զՎահանայ առաջի թագաւորին Պերոզի, ասելով, թէ «Ինձ ի գործ ոսկէհատին չ ետ ինչ մաւտ երթալ. եւ իւր ժողովեալ զամենայն ոսկի աշխարհին` խորհի երթալ առ կայսր եւ կամ յաշխարհն Հոնաց, եւ տուեալ զոսկին` կամի խնդրել գունդ եւ ապստամբել:	65:9 Vahan had an associate whose name was Vriw, undistinguished by azg and untried at things, the son of a Syrian man. He especially resembled the Syrians in excessive and idle chatter. Vriw, unable to perform a court assignment went before king Peroz and blamed Vahan, saying: “In no way did he permit me to approach the work of gold-mining. Having taken to himself all of the gold in the land, he now plans to go the emperor and (or) to the land of the Huns, give them gold, request a brigade, and rebel:
65:10 Եւ լուեալ զայս ամենայն բան ամբաստանութեան զինքենէ իմաստախորհին Վահանայ, առաւել փութանակի զբազմութիւն ոսկւոյն` հասանէր ի դուռն:	65:10 When the wise Vahan heard all of these accusations about himself, he quickly took much gold and went to court:
65:11 Եւ լուեալ թագաւորին Պերոզի զճեպով երթալն Վահանայ` զարմացեալ ասէր, թէ «Եկդ Վահանայ այդպէս երագ` շատ ընդդէմ է բանիցն Վրուայ, մանաւանդ թէ բերեալ եւս ինչ է:	65:11 King Peroz, hearing how quickly Vahan had arrived, was astonished, and note: “Such a speedy arrival by Vahan goes contrary to what Vriw was saying, especially since (Vahan) has brought something along in addition:
65:12 Եւ եղեալ յանդիման թագաւորին` տեղեկանայր ի նմանէ թագաւորն Պերոզ, թէ արդարեւ բերեալ ինչ է. եւ լուեալ ի Վահանայ զքանիաւնութիւն բազմութեան ոսկւոյն զոր բերեալ էր` եւ ուրախանայր յոյժ:	65:12 In the king’s presence (Vahan) informed Peroz that he had indeed brought something with him. When (Peroz) heard from Vahan the large amount of gold he had brought, he was greatly delighted:
65:13 Ապա եւ յանդիման Վահանայ տայր ասել Վրուայ զբանսն, զոր ասէր զնմանէ յառաջագոյն:	65:13 Then (Peroz) had Vriw say in Vahan’s presence what he had said before, about him:
65:14 Եւ լուեալ Վահանայ զամենայն ասացեալսն Վրուայ` ետ պատասխանի առաջի թագաւորին եւ ասէ. «Գիտեմ եւ ես զանիմաստութիւն անձին իմոյ, ըստ ցուցանելոյ զիս ձեզ Վրուայ. բայց սակայն այնքան կոյր չ եմ, թէ զԱրեաց ոյժ եւ տեսանել անգամ չ գիտեմ. որոյ ուժոյ զբազում ազգս ապստամբաց հարեալ է սաստիկ երկիւղիւ, եւ հնազանդեցուցեալ ընդ ձեռամբ իւրեանց ունին:	65:14 When Vahan heard all that Vriw said, he replied before the king, saying: “I too know I am stupid, as Vriw has demonstrated for you. But I am not blind, for I have seen the might of the Aryans. That might has struck severe terror into many rebellious peoples, and, having subdued them, now holds them:
65:15 Իսկ ես, որ ապստամբելս կամիմ ըստ դորա ասելոյդ` դոյն իսկ ինքն գիտէ, զի մի ծառայ չ գտանի իմ, որ ինձ խոհկերութիւն առնէ, եւ ոչ երկուց կամ երից պատանեաց իշխեմ տիրաբար, որ ինձ երկիւղիւ սպաս ունին. գնդի իմ ոյժ այդ է:	65:15 Now he claims that I want to rebel, something he himself should know. For there is no servant to be found with me who cooks for me, and there are not two or three youths whom I rule over like a lord, so that they serve me out of fear. That is the strength of my brigade:
65:16 Բայց եթէ նեղ ինչ էր ինձ ի ձէնջ, եւ ուրեք յաւտար երկիր գնալ եւ կորնչել կամէի, զայդչափ ոսկի այսր զի՞ բերէի, որ մինչեւ ցմահ իմ, թէեւ կարի շատ կէի` իմում անձինս, այլ եւ տասանց եւս ընդ իս, թոշակ շատ էր եւ բաւական. եւ զայլ ոք ոստիկան ձեր յիմ վերայ չ էր կացուցեալ, որ թէ ինձ ի հարկէ տայր բերել այսր զայդչափ բազմութիւն ոսկւոյ:	65:16 But if there were some oppression, I felt from you, and wanted to go to some foreign country and disappear, then why would I bring here such a quantity of gold, enough to provide me with an ample and large stipend for the rest of my life (even if I were to live a long time), and ten others along with me? Nor are any of your ostikans placed above me to compel me to bring such quantity of gold here:
65:17 Բայց թէ վաստակել գիտեմ ձեզ` դուք կարող էք որ զիս թէ կամիք կեցուցանել, վաղվաղակի եւ առ ժամայն մեծացուցանել, որպէս եւ կամիք:	65:17 But I know you are tiring: You can do as you wish, let me live, or exalt me at once, as you chose:
65:18 Եւ լուեալ զայս թագաւորին Պերոզի եւ այլ աւագանւոյն զայնպիսի իմաստութեան զխաւսս ի Վահանայ` ամենեքեան իրաւացուցին զխաւսսն Վահանայ քան զխաւսսն Վրուայ:	65:18 When king Peroz and all the nobility heard such words of wisdom from Vahan, they all vindicated his word over Vriw’s:
65:19 Եւ ելանէր Վահան արդարացեալ յատենէն, եւ որդի Ասորւոյն Վրիւ ելանէր ամաչեցեալ եւ արհամարհեալ:	65:19 Vahan left the atean vindicated while Vriw, the son of the Syrian, departed humiliated and reviled:
65:20 Եւ հրաժարեալ Վահանայ ի դրանէ` մեծարանաւք եւ բազում շքեղութեամբ եկեալ հասանէր յաշխարհս Հայոց:	65:20 Bidding farewell to the court, Vahan came to the land of Armenia with exaltation and great splendor:
65:21 Եւ քանզի ոչ էր խաղաղութիւն մտաց նորա զամենայն աւր վասն վատ անուան ուրացութեանն, զոր նման նահատակեալ հարցն իւրոց պատճառանաւք եւ ոչ ճշմարտութեամբ կրէր յինքեան, եւս առաւել ի գալն պայծառութեամբ ի դրանէ` տարակուսէր յանձն իւր, թէ մի՛ գուցէ պատրեալ ի փառս աշխարհիս` յամեալ մոռանայցէ զերկիւղ հանդերձելոյ աշխարհին, եւ վնասիցի:	65:21 But there was no peace of mind (for Vahan). Every day he worried about the bad name of apostasy he bore (as his martyred fathers did, on pretexts, and not in truth), and even more that he had returned from court in splendor. He had doubts within himself that perhaps, deluded by the glories of this world, he might forget his awe for the next world, and be harmed:
65:22 Եւ այսպէս ցանկ մաշելով ի միտս իւր` ծանուցանէր առ ջերմ սիրողաց զիւրն հոգալ, եւ հնարս հայցէր եւ անդադար խնդրէր ի Փրկչէն Քրիստոսէ` շնորհել նմա ժամ բարի, ասելով ընդ միտս իւր, թէ «Միշտ ընդ քեզ, տէր Աստուած, ամենայն ինչ հնարաւոր է, եւ տկարանայ քեզ եւ ոչ ինչ. դու, տէր, ապաւէն իմ լեր. շնորհեա՛ ինձ ժամանակ դարձի խոստովանութեան, եւ ուսո՛ ինձ առնել զկամս քո, զի դու ես Աստուած իմ:	65:22 With this concern ever raging his mind, he familiarized his intimate friends with his worry, and was looking for some strategem. He ceaselessly asked Christ the Savior to grant him a favorable hour, saying to himself: “Through you, lord God, everything is always possible. Nothing can weaken You. Lord, truly be mine. Grant me time for confession of conversion, and teach me to do Your will, for You are my God: