14:0 Յաղագս վարուց եւ գործոց մեծին Դանիէլի` առն Աստուծոյ, եւ թէ որպէս յանդիմանեաց զթագաւորն Տիրան, եւ կամ ո՛րպէս պատուհասեալ մեռաւ ի նմանէ:

 14:0 The life and deeds of that man of God, the great Daniel, how he upbraided king Tiran, and how he was murdered by him:

14:1 Բայց յայնժամ դեռ եւս կենդանի էր ծերունի սուրբն մեծն քորեպիսկոպոսն Դանիէլ, այր սքանչելի:

 14:1 During this time a marvelous man, the aged great suffragan bishop, the blessed Daniel, was still living:

14:2 Աշակերտ եղեալ էր սա մեծին Գրիգորի, վերակացու եւ գլխաւոր Եկեղեաց նահանգին Տարօնոյ, Գրիգորի ձեռական` իշխանութեանն կողման մասին գործակալութեանն մեծի դատաւորութեանն, ունէր զիշխանութիւնն զայն առանձինն. այլ վերակացու եւ հրամանատար տեսուչ եւ հոգաբարձու ամենայն եկեղեցեացն Հայոց մեծաց ընդ ամենայն տեղիս. այլ եւ ի կողմանս Պարսից յօտար տեղիս քարոզեաց սա, եւ անթիւս ի մոլորութենէ դարձոյց:

 14:2 He was a student of the great Gregory and was superintendent and head of the churches of the state of Taron, holding the office of great justiciary of Gregory’s own principality. He was also superintendent, commanding overseer, and trustee of all the churches of Greater Armenia everywhere. In foreign places in the Iranian areas Daniel also preached and turned many souls from error:

14:3 Եւ էր սա ազգաւ ասորի. եւ ունէր սա զաստիճան աթոռոյն գլխաւորութեան Տարօնոյ, ի մեծն եւ նախ զառաջին եկեղեցին ի մայր եկեղեցեացն ամենայն հայաստանեայց:

 14:3 By nationality, he was Syrian. He held the principal episcopal throne in Taron where the first and greatest, the mother of all churches of Armenia was located, namely:

14:4 Այս ինքն նախ եւ զառաջին եւ գլխաւոր տեղին պատուական. զի յառաջ նախ անդ շինեալ էր սուրբ եկեղեցին, եւ ուղղեալ սեղան յանուն տեառն:

 14:4 He held the first and principal place of honor. For it was there in Taron that the first blessed church was built and the first altar in the name of the Lord was raised:

14:5 Նոյնպէս եւ ի ներքոյ քան զնա մարգարէանոցն Յովհաննու, նոյնպէս մօտ ի տուն տեառն Հանգիստ առաքելոցն:

 14:5 Also, in Taron, to the south of the church were located the chapel of John the Baptist and near the church, the Repository of the Apostles:

14:6 Արդ այս տեղիք վասն յառաջակարգութեան` կանոնաւ ի հայրապետացն եւ ի թագաւորացն պատուեալք լինէին. որպէս ի Դարանաղեաց գաւառին յեկեղեցին Թորդանու պատուին վասն գերեզմանացն հայրապետին Գրիգորի եւ Արիստակէսի:

 14:6 Because of the primacy of these sites, by canon they were honored by the patriarchs and kings, just as the church in Tordan in the district of Daranaghik was revered for containing the tombs of the patriarch Gregory and Aristakes:

14:7 Սոյնպէս եւ զյիշատակս թագաւորին Տրդատայ թէ կամօք թէ ակամայ, որ արժանին լեալ էր նախածանօթ ի Քրիստոսն հաւատոց:

 14:7 Similarly, reverence was paid to the memory of king Trdat who, willingly or unwillingly, became worthy of being the first Armenian king acquainted with the faith in Christ:

14:8 Վասն այսորիկ կամ եղեւ աշխարհին զնախնեաց ժամանակին հարանց եպիսկոպոսաց զայս տեղիս պատուել, ուր սոքա եդեալն էին. զի սիրելի էր աշխարհին` պատուիլ զյառաջընծայն Քրիստոսի զթագաւորն իւրեանց Տրդատ:

 14:8 Consequently, the land wanted to revere the sites where the fathers and bishops of former times were laid to rest. The land liked to revere their king Trdat, the first to accept Christ:

14:9 Նոյնպէս եւ զյառաջեպիսկոպոսն զնախավաստակն Գրիգորիս. սոյնպէս եւ ի գաւառն այրարատեան զնախավկայսն Քրիստոսի, ուր Գայիանէն եւ Հռիփսիմէն կային, իւրեանց հանդերձ գործակցօքն. սոյնպէս առաւել եւ զնախեկեղեցին:

 14:9 as well as the first bishop and laborer Gregory, and in the Ayraratean district, Christ’s protomartyrs, Gayiane and Hripsime and their colleagues. So too, even more so, the first church was revered:

14:10 Այս տեղիքս սմա էին յանձն հանդերձ գաւառօքն յորս էին. հաւատարիմ էր սա այնմ գլխաւոր սեղանոյն, իշխանութեան աթոռոյն հայրապետացն, հաստատութեան ուխտին կաթողիկէ եկեղեցւոյն:

 14:10 These places were entrusted to Daniel together with the districts they were located in. He was loyal to that principal altar, the authority of the patriarchal throne, and the firm covenant of the cathedral church:

14:11 Եւ էր սորա ընկալեալ զքորեպիսկոպոսութեան ձեռնադրութիւն աստիճանին ի ձեռաց մեծին Գրիգորի, յաւուրս յորում կործանեաց զբագինս մեհենիցն Հերակլեայ, այս ինքն Վահագնի, որում տեղոյ Աշտիշատն կարդացեալ. ուր նախ եդ զհիմունս եկեղեցւոյ սրբոյ:

 14:11 Daniel had received ordination from the hands of Gregory the great at the time when he destroyed the idols of the temples of Heracles, that is, Vahagn, in the place called Ashtishat, where the foundations of the blessed church were first laid:

14:12 Եւ էր սա այր զարմանալի, առնէր նշանս եւ զօրութիւնս մեծամեծս յանուն տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

 14:12 He was a marvelous man who worked very great miracles in the name of our Lord, Jesus Christ:

14:13 Սա եւ կօշկօք քայլելոյն գնայր ի վերայ ջուրց գետոց, եւ ոչ թանային. եւ ոչ հանէր սա:

 14:13 He could walk on the water of a river wearing his shoes, without getting them wet:

14:14 Եւ յաւուրս ձմերայնոյն` յորժամ կուտեալ դիզեալ զմեծութիւն բազմութիւն թանձրութեան ձեանցն կուտակեալ հիւս ձեանցն ի վերայ ձմերային լերանցն` յայնպիսի լերանց ի վերայ ընդ այնպիսի ժամանակի կամէր ուրեք երթալ ի պէտս ճանապարհի, յանկարծօրէն ձիւնն ցամաք արջն լինէր առաջի նորա:

 14:14 During the winter when great dense masses of snow were heaped upon the mountains, if he wanted to cross such mountains to travel somewhere, suddenly the snow would disappear before him:

14:15 Եւ զի կամէր ի հեռաստան ուրեք երթալ, իբրեւ զփայլակն սլացեալ լինէր անաշխատ. իբրեւ թռուցեալ յոր կամէրն երթալ ի տեղին, յանկարծօրէն անդ գտանէր:

 14:15 If he wanted to go some distance, like a flash of lightning, he was there in an instant, as if he had flown:

14:16 Յարուցանէր զմեռեալս, առնէր եւ բժշկութիւնս հիւանդաց, եւ այլ եւս մեծ նշանս եւ զօրութիւնս քան զնոյնս գործէր, զորս ոչ բաւեսցէ ընդ գրով նշմարանաց փակել:

 14:16 He raised the dead and healed the sick, and accomplished other very great miracles which it is impossible to describe in writing:

14:17 Եւ բնակութիւն իւրոց կայենիցն յանմարդի լերինս, այլ զտեսչութիւն մարդկան պիտոյից ոչ երբէք անփոյթ առնէր:

 14:17 He dwelled in the uninhabited mountains, but did not ignore the needs of people:

14:18 Միահանդերձ մաշկանափորտն սանդաղաւոր, եւ կերակուր իւր արմատք բանջարոց, եւ գաւազան անգամ ընդ ինքեան ոչ ունէր:

 14:18 He wore a single garment of fur and a pair of sandals; he ate the roots of vegetables, and did not even use a cane:

14:19 Եւ առ բանն Աստուծոյ այնչափ էր հզօր, զի զինչ հայցէրն յԱստուծոյ` առնոյր, եւ զոր ինչ ասէր` այն լինէր:

 14:19 His power with God was such that whatever he requested, he received, and whatever he spoke of came about:

14:20 Եւ կայեանք տեսչութեան իւրոյ, յորժամ յանապատաց ի շէնս իջանէր վասն գործոյ Աստուծոյ, ի գլխաւոր տեղիսն յեկեղեցեացն լինէր:

 14:20 When he descended to the shens, cultivated places, from the uninhabited places, the areas of his direction became principal churches, for the work of God:

14:21 Եւ յաճախ յակն աղբերն ի ներքոյ սարաբարձր մեհենատեղւոյն Հերակլեայ, որ կայ դէմ յանդիման լերինն մեծի` որում Ցուլն անուանեալ կարդան, ի բագնին տեղւոջէ ի բացագոյն իբրեւ քարընգէց մի ի ներքոյ կուսէ, ի դոյզն ծործորակին ի սակաւ անտառակին ի հացուտ պուրակին` որում անուն տեղոյն իսկ Հացեացն դրախտ կոչեն:

 14:21 He came frequently to the source of the fountain below the lofty site of the temple of Heracles, which was opposite the great mountain called Tsul, a stone’s throw below where the idol was, in the small valley abounding in ash-trees, called Hatseatsn draxt:

14:22 Այս այն աղբեւրն է, յորում առնէր յայնժամ եւս վաղ մեծն Գրիգոր զմկրտութիւնսն զօրացն բազմաց:

 14:22 This was the stream in which in the past the great Gregory had baptized a multitude of troops:

14:23 Յայնմ տեղւոջ էր սորա կայեանք խցկան սրբոյն Դանիէլի. էր դարափոր արարեալ բնակութիւն. եւ յայնմ տեղւոջ զդիտաւորութիւն այցելութեանն կատարէր:

 14:23 It was here that the blessed Daniel had his cell, dug into the ground. And it was here that he held his supervisory visits:

14:24 Արդ միաժողով եղեալ մեծամեծք նախարարացն, եւ ի մի վայր եկեալք, խորհուրդք խորհեցան. հաւանեցուցին զթագաւորն, ածել զծերունին զԴանիէլ յիւրեանց բանակն, զի ածցեն կացուսցեն զնա իւրեանց գլուխ առաջնորդ, զի նստցի նա յաթոռն հայրապետական:

 14:24 Now the grandee naxarars assembled in one place, held a meeting, and took counsel. They convinced the king to call the aged Daniel to their banak so that they might make him their principal leader and seat him on the patriarchal throne. They sent the following individuals to him:

14:25 Եւ յղեցին առ նա զՈմն իշխանն Սահառունեաց տոհմին, եւ զԱրտաւան զիշխանն Վանանդայ, եւ զԿարէն իշխանն Ամատունեաց տոհմին, եւ զՎարազ իշխանն Դիմաքսենից տոհմին:

 14:25 A certain, prince of the Saharunik tohm [zvomn ishxann:] (“a certain prince”), Artawan, prince of Vanand, Karen, prince of the Amatunik tohm, and Varaz, prince of the Dimaksen tohm:

14:26 Եւ եկին նախարարքն հասին գտին զնա յԵկեղեաց գաւառին, ի գեւղն եկեղեցւոյն ի Թիլն. զի դեռ իմն զգործ մշակութեան Աստուծոյ գործէր:

 14:26 These naxarars came and found Daniel in the district of Ekeleats, in the village of the church, at Til, for he was still doing service to God:

14:27 Եւ առին զնա եւ ածին առ թագաւորն Տիրան, ի գաւառն Աղձնեաց ի Բառաէջ յաւան:

 14:27 They took and brought Daniel to king Tiran in Baraej awan, Aghjnik district:

14:28 Եւ իբրեւ մտանէր առաջի թագաւորին Տիրանայ քորեպիսկոպոսն մեծն Դանիէլ, անդէն ի ձեռն առնոյր զկշտամբութիւն յանդիմանութեանն:

 14:28 As soon as the great suffragan bishop Daniel came before king Tiran, he started to upbraid and reproach him:

14:29 Սկսեալ խօսել, յառաջ մատուցեալ, ասէր` եթէ ընդէ՞ր մոռացարուք դուք զԱստուած զարարիչն ձեր, եւ զգութ նշանացն եւ խրատուց, եւ զսքանչելեաց` զոր արար առ հարսն ձեր եւ առ ձեզ. եւ դուք դարձայք ի մոլորութիւն կռապաշտութեան նախնեացն ձերոց, եւ յատելութիւնս եւ յագահութիւնս եւ ի զրկութիւնս եւ յաղքատակերութիւնս, ի պոռնկութիւնս, ի նենգութիւնս եւ ի միմեանս զրկութիւնս եւ ի սպանութիւնս:

 14:29 He came forward and started to speak, saying: “Why have you forgotten your creator, God, and the mercy, miracles, and counsel which he he showed your fathers and you? You have returned to the customs of your ancestors: to the error of idol-worship, hatred, greed, dispossession, despoiliation of the poor, adultery, treachery, dispossessing and killing each other:

14:30 Կործանեցայք լքեալք կասեցէք կաղացայք յարդարութեան ճանապարհաց, եւ թողէք դուք զբարերարն ձեր զԱստուած` որ զձեզ յոչընչէ արար եւ հաստատեաց, եւ ի մոլորութիւնս ձեր անծանօթք եղերուք դուք ի նմանէ:

 14:30 Forsaken, you have fallen and strayed from the path of righteousness; you have abandoned your benefactor, God, Who raised you from nothing and established you. In your error you have alienated Him:

14:31 Մինչ դուք զձեր անձինսդ անգիւտս արարեալ էիք ի կորստեանն, նա եկն ի խնդրել զձեզ. զի թէպէտ եւ ինքն իսկ միածին որդին Աստուծոյ եկն էջ ուսուցանել զՀայր իւրոց արարածոց. զի թէպէտ եւ ոչ լուան նմա, եւ չարչարեցին եւս մինչեւ ի մահ, եւ համբեր, սակայն եւ ոչ նա զիւր զօրութիւնն ոչ թագոյց յումեքէ, զի պատճառք կենաց լիցի ամենեցուն:

 14:31 While you carelessly gave yourselves over to ruination, He came to seek you. Although He is the only-begotten Son of God, nonetheless He came, He descended to acquaint His creations with His Father. Although they did not listen to Him and tortured Him to death, He endured it and never hid His power from anyone, so that He might become the cause of life for everyone:

14:32 Եւ զորս եգիտ արժանիս եւ պատրաստականս իւրում յարութեանն, ընտրեաց, ուսոյց, եւ արձակեաց քարոզս եւ կոչնականս եւ հրաւիրակս` ի փրկութեան լոյսն հրաւիրել զձեզ:

 14:32 Those whom He found worthy, and ready for His resurrection, He chose, taught and dispatched as preachers and summoners and inviters, to invite you to the light of salvation. But in place of His kindness you showed ingratitude:

14:33 Սակայն եւ դուք յայնմ` փոխանակ երախտեացն ապախտիս հատուցէք. զորմէ դուք իսկ նախ զձեր զքարոզն եւ զհրաւիրակն զառաքեալ առ ձեզ եկեալն սպանէք. զայն` որ եկեալ զձեզ կոչէր ի փրկական շնորհս արքայութեան տեառն մերոյ Յիսուսի Քրիստոսի:

 14:33 First you killed those preachers, Apostles and messengers who came to you with the intention of inviting you to the kingdom of our Lord Jesus Christ, to the grace of salvation:

14:34 Զի թէպէտ եւ դուք առ ձերում անմտութեան` տիրասպան ազգին խորհրդոյն հաղորդեցայք Հրէիցն. զի նոքա զտէրն կարծեցին սպանանել, հարքն ձեր զնորին առաքեալսն սպանին. եւ զհետ նորա նորին նմանին չարչարեցին վասն նոյն նորին իրաց:

 14:34 You became communicants with the plot of the Lord-slaying Jewish people, in your stupidity. For they, in their opinion, killed the Lord; while your fathers killed His Apostles and later, they tormented those resembling them, for the same thing:

14:35 Իսկ զկնի սորին իրացս այսոցիկ եկին բազմութիւնք սրբոց վկայիցն Աստուծոյ, նոցին Առաքելոցն ճգնակիցք. որք մինչ ի վտանգ չարչարանացն ճգնեալք, մինչ յիւրեանց մահն, պնդեալք ցուցանեն ձեզ զճշմարտութիւնն, զի թերեւս նոքօք դառնայցէք յիմաստութիւն գիտութեան որդւոյն Աստուծոյ:

 14:35 After this, many of God’s blessed witnesses came, the co-ascetics of those same Apostles. They were subjected to the danger of torments, but endured to to the point of death to show you the Truth, so that perhaps through them you would become intelligent and recognize the Son of God:

14:36 Սակայն եւ առ նոսա լցէք կատարեցէք բովանդակեցէք զսովորութիւն սպանութեանց ամբարշտութեանցն կամացն ձերոց:

 14:36 But you worked your wicked will and your customary murder toward them as well:

14:37 Սակայն նորին արեամբն` զոր ասացի` բազում եւ պէսպէս նշանօք խրատեաց զձեզ, եւ ի մահ ոչ մտանեաց վասն բազում ողորմութեանն. եւ իւր մերձաւորս արար զձեզ, եւ խառնեաց զձեզ ի բնութիւն կենդանութեան ընտանութեան վարդապետութեանն իւրոյ, ուղղութեան օրինացն, յառաւելութիւն որդւոյն սիրելւոյ իւրոյ:

 14:37 Despite this God, through their blood, counseled you with many miracles and in His great mercy did not subject you to death. He made you His relatives and communicants of His natural living doctrine, correct laws, and the greatness of His beloved Son:

14:38 Եւ յետ այսորիկ եթող ձեզ զամենայն վնասս ձեր, եւ ետ ձեզ վարդապետս զսիրելիս իւր:

 14:38 After this He forgave you all your transgressions and made His dear ones your teachers:

14:39 Բայց դուք եւ ոչ զմի զայն ոչ յիշեցէք, ոչ եդիք ի մտի, ոչ կալայք ի սրտի, այլ յետս դարձայք` հրէական ազգին նմանեալք. առէք զնոյն յանձինս ձեր զնոցուն օրինակն գործոց:

 14:39 But you did not remember one of them, you did not remember or keep them in your hearts. Rather, like the Jewish people you withdrew, and began to work the same sorts of deeds as they:

14:40 Զի պարտ էր ձեզ յիշել զերախտիսն տեառն ձերոյ Քրիստոսի, որ ոչ յիշեաց զմեղս հարցն ձերոց, եւ ոչ զանօրէնութիւնս ձեր:

 14:40 Although you should have recalled the kindnesses of your Lord, Christ, Who forgot the sins of your fathers and your impious acts, you did not:

14:41 Եւ ձեզ չէր պարտ մոռանալ զճգնութիւն հարցն սրբոցն խրատչացն եւ վարդապետացն ձերոց, որք ուսուցիչքն էին ձեր, որք հանապազ տքնէին վասն փրկութեան ոգւոց ձերոց. եւ արժան էր ձեզ ունել գութ ընդ նոսա` որք հոգեպէս բանիւ վարդապետութեանն երկնեցին եւ ծնան զձեզ վերստին, եւ ըստ ձերում զերծման անդրէն դառնալոյ` դարձեալ միւսանգամ վերստին կրկնելոյ չարեացն ապաշխարելոյ ինքեանք իւրեանց խնդրուածովքն երկնեցին զձեզ դարձեալ, մինչեւ կերպարանեսցեն զՔրիստոս ի ձեզ, զի արժանի լինիջիք մտանել յերկնից յարքայութիւնն անդր:

 14:41 You should have remembered the labor and effort of your blessed fathers, your conselors and vardapets who taught you, constantly working for the salvation of your souls. You should have had love for those people who labored to teach you the word of God, and gave you rebirth and labored to return you from faithlessness. To atone for the evils of their comrades, with their entreaties again did they labor to impress Christ within you, to make you deserving of entering the Kingdom:

14:42 Պատշաճ էր եւ ձեզ խնամել զնոցին որդիսն եւ զաշակերտսն, որ ըստ հոգեւոր բանին ըստ աստուածային ծննդեանն էին որդիք, առաջնորդք եւ վերակացուք ձեր ի տէր. թող թէ որ մարմնապէս իսկ էին նոցա ճետք, եւ հոգեւոր նոցին գործոց ոչ ինչ պակաս քան զհարսն իւրեանց:

 14:42 You should have cared for their sons and students who, according to their spiritual words, were their sons through divine birth, your teachers and overseers in leading you to the Lord. You should have cared for those who even were their physical sons and were in no way less in spiritual work than their fathers:

14:43 Արդ ձեր թողեալ զԱստուած, եւ յիշեցուցէք զչարիսն ձեր զառաջինս, եւ լցէք զչափ մեղացն հարցն ձերոց:

 14:43 But you abandoned God and repeated the evils of your fathers, surpassing the sins of your fathers:

14:44 Որ զի նոքա սպանին զհարսն սուրբս չարչարանօք` վասն բարւոյն չկամելոյ լսել զօգտակարն խրատ ի նոցանէն, եւ դուք զորդիս եւ զժառանգս եւ զգործակիցս եւ զնմանողս նոցին սպանէք, որք ոչ հաւանեալ գործոց մեղացն ձերոց, սուրբ մանուկն Յուսիկն զհայրապետն զաթոռակալն զվիճակակալն զվիճակին Թադէոսի առաքելոյն եւ զնորին նմանոյն Գրիգորի:

 14:44 Just as your fathers wickedly killed the blessed fathers, not wanting to hear their beneficial advice, so did you kill their sons and heirs, their colleagues and those resembling them, who did not agree to your sinful deeds, such as you killed the blessed lad Yusik, your patriarch, holder of the throne and diocese of the Apostle Thaddeus and Gregory, who resembled him:

14:45 Եւ դուք զհրէական բարուցն բերէք զօրինակն յանձինս ձեր, սպանութեանցն սովորութեանց զրկութիւնս. որպէս եւ նոքա անխրատք զիւրեանց զառաքեալսն կամ զմարգարէսն կոտորեցին, սոյնպէս եւ դուք ըստ նոցին օրինակի կատարեցէք:

 14:45 You followed the example and conduct of the Jews with their killings and dispossessions. Just as they, being unadvised, destroyed their apostles and prophets, so did you kill yours:

14:46 Արդ վասն այսչափ ստութեանց ձերոց եւ պղծութեանց, բարձցէ տէր զթագաւորութիւնդ ձեր ի ձէնջ. բարձցէ եւ զքահանայութիւնդ ի ձէնջ:

 14:46 Now, as a result of so much of your falseness and obscenities, the Lord will take your kingdom and priesthood from you:

14:47 Ցրուեսջիք եւ բաժանեսջիք, եւ ցրուեսցին սահմանք ձեր որպէս եւ Իսրայէլ, եւ անտէրունչք եւ անխնայ եւ անխնամք լիջիք. եւ լիջիք դուք իբրեւ զխաշինք, զի ոչ գուցէ նոցա հովիւք:

 14:47 You will be dispersed and divided. Like Israel, your borders will be dissolved, and you will be lordless, uncared for, and not one of you will be spared:

14:48 Մատնեսջիք իբրեւ զհօտ ի ձեռս գազանաց, եւ անկջիք ի փառաց ձերոց. եւ ի ձեռս օտար թշնամեաց մատնեսջիք դուք ի գերութիւն եւ ի լուծ ծառայութեան, եւ ոչ բարձցի երբէք կամ պակասեսցէ լուծ ծառայութեան ի ձէնջ. եւ ոչ երբէք պակասեսցէ լուծ չար ստրկութեան ծառայութեանն ի պարանոցաց ձերոց. հաշեսջիք եւ մաշեսջիք ի ցանկութիւնս ձեր:

 14:48 You will become sheep without a shepherd, and like a flock you will be betrayed to the wild beasts. You will fall from your glory, be betrayed into slavery to foreign enemies, will fall under the yoke of servitude, and that yoke will not be lifted from you. The yoke of wicked slavish servitude will not be removed from your necks. You will be worn out in your desires:

14:49 Որպէս պատառեցաւ Իսրայէլ, եւ ոչ կարկատեցաւ, սոյնպէս եւ դուք ցրուեսջիք եւ կործանեսջիք. եւ այլք վայելեսցեն ի վաստակս ձեր, եւ այլք կերիցեն զօրութիւնս ձեր. եւ ոչ ոք գտանիցի, որ փրկեսցէ զձեզ. եւ ոչ հաճեսցի ընդ ձեզ տէր, եւ ոչ նայեսցի եւ ոչ փրկեսցէ այլ զձեզ:

 14:49 Just as Israel was torn and not repaired, so will you be dispersed and destroyed. Others will enjoy your labors, and others will consume your strength. None will be found to save you. The Lord will not be satisfied with you, will not look upon you, and will save you no more:

14:50 Այլ զի կոչեցէք զիս ելանել գալ առ ձեզ, զա՞յս ամենայն կամէիք լսել դուք յինէն:

 14:50 Why did you summon me to come to you? Was it that you wanted to hear this from me:

14:51 Եթէ իմ չէր զայս ամենայն պատմել ձեզ, սակայն այս ամենայն լինելոց էր ձեզ վասն սպանման արդարոյն մեծին մանկանն Յուսկան առաքինւոյն առաջնորդի ձերոյ, որ էր ի տանէն զաւակին Գրիգորոյ. զի այս ամենայն լինելոց է ձեզ, զի այսպէս եցոյց ինձ տէր:

 14:51 Even if I did not relate all this to you, nonetheless all of it will befall you because you killed that righteous lad, the great Yusik, your virtuous leader who was of the tun of the son of Gregory. Yes, all this will be visited upon you, for the Lord showed it to me thus:

14:52 Այլ զի յղեցէքդ առ իս, եթէ ե՛կ կաց մեզ գլուխ եւ առաջնորդ, զիա՞րդ լինիցիմ առաջնորդ այնոցիկ` որք ոչ դառնայցեն զկնի տեառն. կամ զիա՞րդ կայցեմ գլուխ ազգի, զորս եթող տէրն ի ձեռանէ:

 14:52 But you sent to me, summoning me to come to be your head and leader. How could I be the leader of people who do not follow the Lord; how could I be the head of an azg which the Lord has abandoned:

14:53 Կամ զիա՞րդ ամբառնայցեմ զձեռս իմ աղօթիւք առ Աստուած վասն այնոցիկ, որոց ձեռք իւրեանց շաղախեալ են արեամբ սրբոց տեառն. կամ զիա՞րդ եղէց բարեխօս վասն այնորիկ, որք նուաճեցինն. կամ զիա՞րդ մատուցանեմք աղօթս պաղատանս այնոցիկ` որք դարձուցին զթիկունս առ տէր, եւ ոչ զերեսս իւրեանց:

 14:53 How could I raise my hands to God in prayer for people whose hands are stained with the blood of the Lord’s saints? How could I offer entreating prayers for people who have turned their backs, not their faces, to the Lord? How could I intercede for people who have rebelled:

14:54 Կամ զիա՞րդ խօսիցիմ ի հաշտութիւն վասն այնոցիկ, ոյք փախուցեալն են եւ ոչ կամին դառնալ. որոց ինքնին տէր նիւթեաց պատրաստեաց զամենայն չարիս ի վերայ նոցա վասն այսորիկ, զի ասացիք թէ ոչ տեսանէ տէր զայս ամենայն, եւ որ ինչ նման է սոցին բանիցս:

 14:54 How could I speak of reconciliation for those who have fled and do not want to return, for whom the Lord himself has prepared all of these evils because you said that you do not see the Lord?” And he said more in this vein:

14:55 Զայս բանս խօսեցաւ սուրբ ծերունին Դանիէլ քորեպիսկոպոսն առաջի թագաւորին Տիրանայ, եւ առաջի իշխանացն, պետացն եւ ամենայն զօրացն:

 14:55 The blessed aged suffragan bishop Daniel said these things before king Tiran, the princes, pets, and all the troops:

14:56 Եւ մինչ դեռ խօսէր նա զայս ամենայն, հիացեալ զարմացեալ թագաւորն միտ դնելով լուռ եւեթ կայր:

 14:56 While he was speaking the king listened in stupified amazement:

14:57 Եւ եղեւ իբրեւ զայս ամենայն լուաւ, բորբոքեալ ի բարկութիւն դառնութեան ամբարշտութեան ցասման իւրոյ. զոր տայր հրաման անդէն խեղդամահ առնել զնա:

 14:57 When he had heard all of it, he became inflamed with wrath, in the bitterness of his impious rage. He ordered that Daniel be strangled then and there:

14:58 Զոր իբրեւ լուեալ անդէն սպասաւորացն, կատարեցին զգործ հրամանին վաղվաղակի. բայց մեծամեծք նախարարացն աւագանին շատ եդին ի մտի արքային, զի մի՛ կատարեսցէ զչարութիւն կամացն իւրոց. առ դառնութեան սրտին ցասման, առ զայրութս բարկութեանն` ոչ ինչ անսաց նոցա. այլ ճոպան ի փողս եդեալ, խեղդամահ արարին զնա:

 14:58 The attendants implemented this order as soon as they heard it. Although the grandee naxarar nobility greatly exhorted the king not to carry out the wickedness of his will, nonetheless Tiran’s soul was so bitter with rage, he was so furious, that he did not heed them. Placing a rope around Daniel’s throat, the attendants strangled him:

14:59 Այսպէս կատարեցաւ սուրբն Դանիէլ:

 14:59 Thus, was the blessed Daniel slain:

14:60 Եւ բարձին զմարմին նորա բազմութիւն մարդկան, որք տեղեակ էին նմա, եւ գիտէին զնա. եւ կամեցան մեծարել զնա ընդ ոսկերս սուրբ վկայիցն Քրիստոսի:

 14:60 A multitude of people who recognized and knew him took his body and wanted to exhalt it placing it with the bones of the blessed witnesses of Christ:

14:61 Ապա ինքն յայտնեալ երեւեցաւ առն սրբոյ աշակերտին իւրում, որոյ անուն կոչէր Եպիփան, զի մի՛ ի պատիւ առցեն զոսկերս նորա իբրեւ զայլոցն. այլ տարցին ի տեղին` ուր ինքն հրամայեաց, եւ ծածկեսցեն ընդ հողով:

 14:61 But Daniel himself appeared to his blessed student named Epipan saying not to honor his bones with the others, but that they should take his body to a place which he himself commanded and cover it with soil:

14:62 Զի այսպէս յայտնեալ բարբառեցաւ նոցա. զի եթէ տէրունական մարմինն, ասէ, ի գերեզմանի ծածկեցաւ աւուրս երկուս մինչեւ ցօրն երրորդ` յորում յարեաւ առ հայր իւր, ո՞րչափ եւս առաւել պարտ է մերում հողեղէն մարմինս ընդ հողով ծածկել:

 14:62 Daniel himself note: “If the Lord’s body was kept in the tomb for two days until on the third day Christ rose to His Father, how much more necessary is it for us, earthlings, to be covered with the soil:

14:63 Ապա բարձին զմարմին նորա սուրբ սիրելիք իւր աշակերտք, որոյ գլխաւորին անուն էր Շաղիտա, որ ի նմանէ իսկ աշխարհին Կորդուաց վարդապետ տուեալ էր. եւ երկրորդին անուն Եպիփան, որ գաւառին Աղձնեաց եւ մեծաց Ծոփաց ի նմանէ իսկ վարդապետեալ էր, եւ ընդ նոսա պաշտօնեայք բանակին:

 14:63 Daniel’s blessed body was taken by his dear students. Chief among them was Shaghita, who had been designated by Daniel as vardapet of the land of Korduk. The second student burying Daniel was Epipan who had been designated vardapet of the district of Aghjnik and Greater Copk. With them went clerics of the banak:

14:64 Եւ գնացին տարան եդին զմարմինն ի տեղւոջն` ուր յառաջագոյն էր կայեանք խցկանն իւրոյ յերկրին Տարօնոյ, որ էր մայր եկեղեցեացն Հայոց, մօտ յակն աղբերն` ուր առնէր Գրիգոր զմկրտութիւնսն աշխարհազօր բազմութեանն, ի տեղւոջն` որ անուանեալ կոչի Հացեաց դրախտ:

 14:64 They went and took the body to the place where Daniel’s cell had been, in the Taron country where the mother church of Armenia was located, to the place called Hatseats draxt near the fountain where Gregory had baptized the ashxarhazor multitude:

14:65 Յայնմ տեղւոջ ծածկեցին զմարմին սրբոյն Դանիէլի ընդ հողով, ըստ յառաջագոյն տեսլեանն ըստ հրամանի նորա տուեալ:

 14:65 It was there that they committed the body of the blessed Daniel to the ground, in accordance with his command given in the vision: